10 phút đọc
Theo tạp chí công thương, quy mô của thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2016 - 2021 tăng trưởng bình quân 28,5%/năm. Trong đó thị trường cổ phiếu cũng có chỉ số tăng mạnh đạt đỉnh lịch sử là 1.528,57 điểm vào ngày 6/1/2022. Điều đó cho thấy đầu tư cổ phiếu đang là hình thức đầu tư mà nhiều người hướng tới. Tuy nhiên việc đầu tư cổ phiếu cũng có tiềm ẩn không ít rủi ro. Để có thể đầu tư an toàn và hiệu quả cho những người mới bắt đầu, bạn cần nắm rõ những vấn đề sau đây.
Theo Khoản 2 Điều 4 Luật chứng khoán 2019: “Cổ phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành.”
Cổ phiếu là một loại chứng khoán, ngoài cổ phiếu thì chứng khoán còn có trái phiếu, chứng chỉ quỹ; chứng quyền, chứng quyền có đảm bảo, quyền mua cổ phần, chứng chỉ lưu ký; chứng khoán phái sinh; Các loại chứng khoán khác do Chính phủ quy định (Theo Khoản 1 Điều 4 Luật chứng khoán 2019).
Theo Khoản 15 Điều 4 Luật chứng khoán 2019 thì :”Đầu tư chứng khoán là việc mua, bán, nắm giữ chứng khoán của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.”
Như vậy đầu tư cổ phiếu là việc mua, bán, nắm giữ cổ phiếu của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán.
Sau khi tìm hiểu cơ bản cổ phiếu và đầu tư cổ phiếu là gì, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu có bao nhiêu loại cổ phiếu hiện nay.
Phân loại dựa trên đối tượng sở hữu thì cổ phiếu được chia làm 2 loại: Cổ phiếu ghi danh (Cổ phiếu có ghi tên người sở hữu, việc chuyển nhượng khá phức tạp cần các thủ tục pháp lý) và cổ phiếu vô danh (Cổ phiếu không ghi tên người sở hữu, chuyển nhượng không cần thủ tục pháp lý).
Phân loại dựa trên quyền lợi của chủ sở hữu thì cổ phiếu sẽ được chia làm 2 loại: Cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi. Đây là cách phân biệt thông dụng và thường thấy của các loại cổ phiếu.
● Cổ phiếu thường: Hay còn được gọi là cổ phiếu phổ thông. Người nắm giữ loại cổ phiếu này có gần như đầy đủ các quyền lợi như nhận cổ tức, dự họp đại hội cổ đông và biểu quyết vấn đề của công ty.
● Cổ phiếu ưu đãi được chia ra dựa vào quyền được hưởng hoặc hạn chế của người nắm giữ gồm: Cổ phiếu ưu đãi cổ tức, cổ phiếu ưu đãi biểu quyết, cổ phiếu ưu đãi hoàn lại và cổ phiếu ưu đãi khác.
Có nên đầu tư cổ phiếu không là câu hỏi mà rất nhiều người muốn có thêm thu nhập thụ động đặt ra. Vậy để trả lời câu hỏi này, chúng ta hãy cùng xem xét ưu và nhược điểm của hình thức đầu tư cổ phiếu sau đây.
Những lợi ích khi đầu tư cổ phiếu
- Đầu tư cổ phiếu là một hình thức đầu tư bên cạnh các hình thức đầu tư khác như mua vàng, gửi tiết kiệm, mua trái phiếu,... Ai cũng có thể tham gia đầu tư cổ phiếu, chỉ cần có kiến thức. Đầu tư cổ phiếu có thể sinh lời bằng 2 cách: lợi nhuận từ cổ tức và lợi nhuận từ mức chênh lệch giá cổ phiếu.
- Ngoài ra, cổ phiếu là loại tài sản dễ dàng mua bán, thanh khoản hơn các loại tài sản khác. Mua bán cổ phiếu hiện nay tương đối dễ dàng, bạn có thể bán cổ phiếu để sử dụng vào việc khác ngay khi cần thiết.
- Thêm vào đó, nếu bạn sở hữu cổ phiếu thường đủ lớn thì bạn sẽ trở thành một cổ đông trong công ty, có quyền tham gia vào hoạt động kinh doanh và có quyền ứng cử vào Hội đồng quản trị.
Tuy nhiên, đầu tư cổ phiếu cũng tiềm ẩn một số vấn đề
Tình hình tăng trưởng nhanh của thị trường chứng khoán thời gian gần đây đã phát sinh những rủi ro tiềm ẩn. Một vài rủi ro điển hình có thể kể đến như:
● Rủi ro hàng hóa: Khi mua cổ phiếu của công ty tức là người mua đang đầu tư vào loại hàng hóa mà công ty đang kinh doanh. Trong khi đó, giá cả hàng hóa biến động sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị của cổ phiếu. Đặc biệt với các hàng hóa dựa theo chính sách tài khóa của nhà nước như: gas, xăng, dầu,... Khi giá hàng hóa thay đổi sẽ tạo nên biến động và những rủi ro trong đầu tư có thể xảy ra.
● Rủi ro lạm phát và lãi suất: Quy luật giá chứng khoán luôn tỉ lệ nghịch với lãi suất của thị trường tức là khi lãi suất của thị trường tăng thì giá chứng khoán sẽ giảm và ngược lại. Tình trạng lạm phát cũng làm ảnh hưởng đến giá trị đồng tiền từ đó ảnh hưởng đến biên độ lợi nhuận của nhà đầu tư trong tương lai.
● Rủi ro lỗi thời: Một số ngành nghề kinh doanh có thể đang là xu hướng trong thời gian hiện tại nên giá cổ phiếu cao. Tuy nhiên một thời gian sau khi công nghệ, kỹ thuật hiện đại phát triển có thể ngành nghề đó sẽ trở nên lỗi thời khiến rủi ro có thể xảy ra.
Ngoài ra còn có nhiều rủi ro khác mà nhà đầu tư có thể gặp phải. Tất nhiên bất cứ việc đầu tư nào mang lại lợi nhuận cao thì rủi ro cũng sẽ cao hơn. Bởi vậy để giảm thiểu rủi ro và trở thành nhà đầu tư thông minh, bạn hãy tìm hiểu thông tin thật kỹ trước khi quyết định đầu tư.
Sau khi bạn đã hiểu rõ các khái niệm cơ bản và phân biệt được các loại cổ phiếu thì việc mua bán, giao dịch cổ phiếu sẽ được thông qua các cách sau đây.
Cách 1: Giao dịch trực tiếp thông qua sàn chứng khoán online: Sàn chứng khoán Hà Nội – HNX, Sàn chứng khoán TP Hồ Chí Minh – HOSE, Sàn chứng khoán UPcom...
Đây là các sàn giao dịch chứng khoán lớn và uy tín hàng đầu tại Việt Nam hiện nay. Sàn trực tuyến còn cung cấp những công cụ định giá hỗ trợ phân tích các cổ phiếu, trái phiếu hiệu quả giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định tốt nhất.
Cách 2: Giao dịch gián tiếp thông qua nhà môi giới chứng khoán (sàn giao dịch chứng khoán trung gian) trực tuyến
Đây là cách đầu tư chứng khoán khá nhanh chóng, linh hoạt. Các nhà môi giới sẽ cung cấp đủ các dịch vụ và hỗ trợ nhiệt tình cho bạn. Tuy nhiên giao dịch qua sàn trung gian thì bạn sẽ mất thêm một khoản chi phí.
Cách 3: Mua cổ phiếu trực tiếp tại các sàn giao dịch truyền thống
Đây là loại hình sàn giao dịch có từ những ngày đầu tiên, nếu muốn mua cổ phiếu thông qua sàn sẽ cần tới trực tiếp địa chỉ, theo dõi và mua chứng khoán. Ngày nay, việc trao đổi ít khi được diễn ra trực tiếp tại sàn chứng khoán truyền thống, các nhà đầu tư đến đây để nhận tư vấn tài chính và hỗ trợ phân tích dữ liệu. Việc giao dịch chủ yếu thông qua việc đặt lệnh trực tuyến.
Như vậy ta có thể thấy mua cổ phiếu thông qua các sàn giao dịch online là tối ưu chi phí nhất. Tuy nhiên đòi hỏi người đầu tư phải có kiến thức cơ bản về đầu tư. Và sau đây hãy cùng tìm hiểu chi tiết về cách đầu tư cổ phiếu trực tiếp trên sàn chứng khoán.
Khi đã tìm hiểu được phương pháp đầu tư cổ phiếu thì bạn cần biết đầu tư cổ phiếu như thế nào. Dưới đây sẽ là cách đầu tư cổ phiếu an toàn cho người mới bắt đầu.
Bước 1: Trang bị kiến thức về thị trường chứng khoán, đầu tư cổ phiếu
Trong thực tế đã có không ít trường hợp đầu tư chứng khoán thiếu kiến thức và thua lỗ. Thực tế để hiểu về thị trường chứng khoán, đầu tư cổ phiếu không hề khó nhưng việc tính toán và nhạy bén để thu được lợi nhuận lại không phải điều đơn giản. Bởi vậy bước căn bản đầu tiên đó là hãy trang bị đầy đủ kiến thức về chứng khoán.
Bước 2: Lựa chọn sàn phù hợp
Bạn có thể lựa chọn đầu tư cổ phiếu qua sàn online, sàn giao dịch trung gian hoặc sàn truyền thống. Nếu bạn chưa yên tâm về kiến thức của mình có thể đầu tư qua trung gian (FPT, SSI, Vietcombank, VnDirect,...) để được hỗ trợ các kiến thức cơ bản. Còn để tối ưu chi phí hãy lựa chọn cách đầu tư trực tuyến qua các sàn giao dịch online (HNX, HOSE, UPcom).
Sau khi lựa chọn sàn phù hợp bạn cần mở tài khoản chứng khoán, tải và cài đặt phần mềm giao dịch chứng khoán.
Bước 3: Tìm hiểu và chọn loại cổ phiếu bạn muốn đầu tư
Trước khi đầu tư cổ phiếu thì việc tìm hiểu và nghiên cứu kỹ thông tin công ty ban hành là điều không thể bỏ qua. Các thông tin cần chú ý gồm: vốn điều lệ, doanh thu ròng thời gian gần nhất và bảng báo cáo hoạt động (tuần, tháng, quý).
Ngoài ra để tránh rủi ro bạn hãy đầu tư cổ phiếu cho nhiều công ty khác nhau.
Bước 4: Mua cổ phiếu đã chọn
Khi đã chọn được cổ phiếu định mua thì hãy quyết định mua số lượng cổ phiếu bao nhiêu là đủ. Khi đó bạn hãy đặt lệnh mua cổ phiếu phù hợp.
Bước 5: Theo dõi biến động của cổ phiếu, quản lý và tiếp tục đầu tư phù hợp
Sau khi mua được cổ phiếu thì việc cần làm đó là liên tục theo dõi biến động của cổ phiếu. Từ đó phân tích đánh giá để đưa ra những chiến lược đầu tư cần thiết: mua thêm, bán ra hay giữ lại.
Để đầu tư cổ phiếu an toàn và hiệu quả, bạn không nên bỏ qua 7 lưu ý sau đây:
- Theo dõi thị trường chứng khoán thường xuyên: Việc theo dõi giúp nhà đầu tư định hướng giá cổ phiếu và khối lượng giao dịch, từ đó xác định được loại cổ phiếu phù hợp cho chiến lược đầu tư của bạn.
- Đầu tư cổ phiếu của nhiều công ty khác nhau: Việc đầu tư của nhiều công ty sẽ giúp hạn chế được rủi ro trong đầu tư. Số vốn của bạn sẽ được phân bổ và khi khoản đầu tư cổ phiếu công ty này bị lỗ có thể có khoản đầu tư cổ phiếu công ty khác bù lại.
- Tham khảo chuyên gia tư vấn tài chính chứng khoán giỏi, uy tín: Để đầu tư đúng đắn, lâu dài và an toàn thì việc tham khảo chuyên gia về đầu tư chứng khoán là điều rất cần thiết.
- Không ngừng học hỏi và bổ sung, cập nhật kiến thức: Để thành công trong lĩnh vực đầu tư cổ phiếu, chứng khoán không chỉ dựa vào sự may mắn mà đòi hỏi nhà đầu tư có kiến thức, kinh nghiệm và tư duy.
- Lập ra nguyên tắc khi giao dịch: Để có được sự an toàn và đảm bảo mỗi lần giao dịch đều là quyết định sáng suốt, nhà đầu tư cần có quy tắc giao dịch riêng dựa trên kiến thức và phán đoán của mình. Từ đó tránh khỏi những quyết định nhất thời và tác động từ những ý kiến xung quanh.
- Luôn luôn cân nhắc giữa lợi nhuận và rủi ro: Đây là nguyên tắc cơ bản nhất khi các nhà đầu tư quyết định mua bán cổ phiếu để có thể đầu tư được cổ phiếu hiệu quả.
- Có kế hoạch chốt lời: Để đảm bảo lợi nhuận và hạn chế rủi ro trong lâu dài thì các nhà đầu tư cần có kế hoạch chốt lời.
Bài viết trên đã tổng hợp những kiến thức cơ bản nhất về đầu tư chứng khoán, cổ phiếu. Để đầu tư cổ phiếu hiệu quả và an toàn bạn hãy trang bị cho mình đầy đủ kiến thức trước khi bắt đầu nhé.
Đăng ký để khám phá những cách mới để bảo vệ sức khỏe và sự giàu có của bạn.
10 phút đọc
