Đầu tư trái phiếu là gì?

Bản chất của trái phiếu - Trái phiếu khác gì so với cổ phiếu

Bản chất của trái phiếu là một khoản vay giữa doanh nghiệp phát hành trái phiếu và người mua trái phiếu (hay chứng khoán nợ), người mua trái phiếu đóng góp tiền cho người bán trái phiếu để sử dụng vào một mục đích cụ thể (ví dụ như đầu tư, xây dựng dự án, mua sắm).

Nguồn thu của trái phiếu là lãi suất. Người bán trái phiếu sẽ trả lãi suất cho người mua theo một khoảng thời gian nhất định và trả lại số tiền gốc cho người mua khi trái phiếu đáo hạn.

Trái phiếu và cổ phiếu là hai loại tài sản khác nhau trên thị trường tài chính: 

Như vậy, đầu tư trái phiếu có thể đánh giá là ít rủi ro hơn so với đầu tư cổ phiếu. Những người mới bắt đầu đầu tư có thể nghiên cứu để lựa chọn loại chứng khoán này. 

Các loại trái phiếu phổ biến

Trái phiếu có rất nhiều loại khác nhau, phụ thuộc vào các yếu tố như thời hạn phát hành, lãi suất, tín dụng và mục đích sử dụng. Sau đây là một số loại trái phiếu phổ biến nhất.

-        Trái phiếu chính phủ: Trái phiếu phát hành bởi chính phủ, có tính thanh khoản cao và rủi ro thấp, thường được coi là một trong những loại trái phiếu an toàn nhất.

-        Trái phiếu doanh nghiệp: Trái phiếu phát hành bởi các doanh nghiệp, có nhiều loại khác nhau như trái phiếu cố định, trái phiếu thay đổi lãi suất, trái phiếu có quyền mua cổ phiếu, trái phiếu vốn tái tạo. Mỗi loại trái phiếu có tính thanh khoản và rủi ro khác nhau, tùy thuộc vào tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành.

-        Trái phiếu ngân hàng: Trái phiếu phát hành bởi các ngân hàng, thường có tính thanh khoản cao và lãi suất thấp hơn so với trái phiếu chính phủ hoặc doanh nghiệp.

3 loại trái phiếu này được phân loại theo chủ thể phát hành. Ngoài ra còn có nhiều loại trái phiếu và cách phân loại khác như:

-        Phân loại trái phiếu theo thời hạn:

●       Trái phiếu ngắn hạn: có thời hạn từ 1 năm trở xuống.

●       Trái phiếu dài hạn: có thời hạn từ 1 năm trở lên.

-        Phân loại trái phiếu theo lãi suất:

●       Trái phiếu có lãi cố định: lãi suất được xác định từ trước và không thay đổi trong suốt thời gian sở hữu trái phiếu.

●       Trái phiếu có lãi biến động: lãi suất được điều chỉnh theo thị trường và các yếu tố kinh tế khác.

-        Phân loại trái phiếu theo cơ chế trả lãi:

●       Trái phiếu trả lãi định kỳ: trả lãi định kỳ theo một khoảng thời gian nhất định.

●       Trái phiếu không trả lãi định kỳ: không trả lãi định kỳ mà trả toàn bộ lãi và vốn tại ngày đáo hạn……

Tại sao nên đầu tư trái phiếu - Ưu nhược điểm

Đầu tư vào trái phiếu có nhiều ưu điểm cho nhà đầu tư:

-        Lợi suất ổn định: Lợi suất của trái phiếu được quy định trước khi đầu tư, giúp nhà đầu tư biết trước mức lợi nhuận mà mình có thể đạt được.

-        An toàn vốn: Nhà đầu tư được đảm bảo về vốn đầu tư bởi vì khi đáo hạn, nhà phát hành trái phiếu phải trả lại số tiền gốc cho người đầu tư.

-        Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Đầu tư vào trái phiếu là một cách để đa dạng hóa danh mục đầu tư của nhà đầu tư, giúp giảm thiểu rủi ro cho danh mục đầu tư của họ.

Tuy nhiên, như mọi loại đầu tư, đầu tư trái phiếu cũng có nhiều nhược điểm:

-        Rủi ro lãi suất: Nếu lãi suất trên thị trường tăng lên, giá trị trái phiếu giảm xuống.

-       Rủi ro tín dụng: Nếu nhà phát hành trái phiếu gặp khó khăn trong việc thanh toán nợ, người đầu tư có thể không nhận được khoản lợi nhuận hoặc thậm chí mất vốn.

-        Rủi ro liên quan đến thị trường chứng khoán: Giá trị của trái phiếu có thể bị ảnh hưởng bởi tình hình kinh tế, chính trị và biến động trên thị trường chứng khoán.

Những lợi ích và rủi ro khi đầu tư vào trái phiếu phụ thuộc vào tình hình thị trường và năng lực phân tích của nhà đầu tư. Để đầu tư vào trái phiếu hiệu quả, nhà đầu tư cần nắm rõ thông tin về doanh nghiệp hoặc chính phủ phát hành trái phiếu, xem xét tình hình tài chính và tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp.

Cách mua trái phiếu ở Việt Nam

Ở Việt Nam, có một số địa điểm an toàn để mua trái phiếu đó là:

- Mua trực tiếp từ ngân hàng hoặc công ty phát hành trái phiếu

Đây là cách phổ biến nhất để mua trái phiếu, bạn có thể liên hệ với ngân hàng hoặc công ty phát hành trái phiếu để biết thêm chi tiết về sản phẩm và quy trình mua bán.

- Mua qua sàn giao dịch chứng khoán

Một số trái phiếu có thể được giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán như HNX hoặc HOSE, bạn có thể mua và bán trái phiếu thông qua môi giới chứng khoán hoặc tự mua trực tiếp trên sàn.

Một số doanh nghiệp tự bán trái phiếu và một số niêm yết giá trái phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán. Vậy nên sau khi xác định được loại trái phiếu muốn mua thì bạn hãy chủ động liên hệ với công ty phát hành để biết được địa điểm mua ở đâu là tốt nhất. 

Những tiêu chí lựa chọn trái phiếu

Để lựa chọn trái phiếu phù hợp, bạn cần đánh giá các tiêu chí sau đây:

-        Uy tín của tổ chức phát hành:  đây là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đánh giá tính an toàn của trái phiếu. Bạn cần tìm hiểu về quá trình hoạt động, doanh thu, lợi nhuận và khả năng trả lãi của công ty phát hành trái phiếu.

-        Điều khoản phát hành trái phiếu: bao gồm các thông tin về mức lãi suất, thời hạn, mệnh giá, tần suất trả lãi và điều kiện chấp nhận mua lại trái phiếu. Bạn cần xem xét kỹ các điều khoản này để đảm bảo rằng trái phiếu phù hợp với nhu cầu và mục đích đầu tư của bạn.

-        Đơn vị hỗ trợ phát hành: là tổ chức tài chính hoặc ngân hàng trung gian giữa nhà đầu tư và công ty phát hành trái phiếu. Điều này đảm bảo rằng quá trình phát hành và thanh toán được thực hiện đúng cách và tránh được những rủi ro không đáng có.

Ngoài ra, bạn cũng nên xem xét các yếu tố khác như tính thanh khoản của trái phiếu, tỷ lệ lợi nhuận so với rủi ro, tình hình kinh tế, chính trị và xã hội của quốc gia. Tất cả những yếu tố này sẽ giúp bạn đánh giá chính xác tính an toàn và tiềm năng lợi nhuận của trái phiếu và có quyết định đầu tư hợp lý.

Nên mua trái phiếu nào? Trái phiếu nào an toàn nhất?

Đầu tư trái phiếu chính phủ là loại đầu tư trái phiếu được nhiều người lựa chọn. Vì đây là loại trái phiếu an toàn và uy tín nhất hiện nay, với mức độ rủi ro gần như thấp nhất so với các loại còn lại.

Ngoài ra, trong bối cảnh nền kinh tế có nhiều diễn biến phức tạp như năm 2023 thì việc lựa chọn được loại trái phiếu khác để gửi gắm đầu tư còn khó hơn rất nhiều. Tuy vậy, như đã chia sẻ ở mục các tiêu chí lựa chọn trái phiếu, bạn hãy tìm hiểu kỹ về sản phẩm và có kế hoạch đầu tư hợp lý để giảm thiểu rủi ro và tăng cơ hội lợi nhuận.

Hiện tại sản phẩm Bước Đến Tương Lai của AIA đang đầu tư vào 3 loại quỹ: Quỹ Thận Trọng - Quỹ Cân Bằng - Quỹ Tăng Trưởng.

Trong đó, Quỹ Thận Trọng phân bổ tài sản tối đa 30% vào Cổ Phiếu; tối thiểu 70% vào Trái Phiếu, tiền gửi ngân hàng và tiền mặt. Với mục tiêu lợi nhuận ổn định và bảo toàn tài sản, Quỹ nắm giữ trái phiếu của các doanh nghiệp lớn, có uy tín và tình hình tài chính tốt và đầu tư vào cổ phiếu của các công ty có vốn hóa lớn, thanh khoản tốt, tình hình tài chính lành mạnh, tăng trưởng bền vững.

Quỹ Cân Bằng phân bổ tài sản tối đa 65% vào Cổ Phiếu; tối thiểu 35% vào Trái Phiếu, tiền gửi ngân hàng và tiền mặt. Quỹ đầu tư vào cổ phiếu của các công ty có vốn hóa lớn, thanh khoản tốt, tình hình tài chính lành mạnh, tăng trưởng bền vững.

Tham khảo ngay: Quỹ đầu tư trái phiếu là gì?

Mua và đầu tư trái phiếu sẽ không quá khó khăn nếu bạn hiểu được bản chất của loại chứng khoán này và bổ sung kiến thức vững vàng khi bước chân vào thị trường. Bạn có thể tham khảo Báo cáo hoạt động Quỹ từng tháng tại đây. Nếu chưa biết bắt đầu từ đâu, hãy bắt đầu với AIA. Chúc bạn có một khoản đầu tư sinh lời may mắn.