Trái phiếu ngân hàng là gì?

Đặc điểm của trái phiếu ngân hàng

Giống như các sản phẩm tài chính khác, trái phiếu ngân hàng có những đặc điểm sau:

Chủ thể, phương thức và đồng tiền phát hành trái phiếu ngân hàng

Trái phiếu ngân hàng được phát hành bởi các ngân hàng. Mục đích phát hành trái phiếu để vay vốn từ nhà đầu tư và trả lại số tiền vay kèm theo lãi suất sau một khoảng thời gian nhất định.

Thông thường, trái phiếu ngân hàng được phát hành dưới dạng chứng chỉ có giá trị ghi trên đó. Nhà đầu tư có thể mua trái phiếu ngân hàng tại chi nhánh giao dịch của ngân hàng phát hành trái phiếu hoặc một số công ty môi giới chứng khoán

Chủ thể mua trái phiếu ngân hàng

Trái phiếu ngân hàng có thể được mua bởi các nhà đầu tư cá nhân hoặc các tổ chức tài chính. Nhà đầu tư có thể mua trái phiếu ngân hàng để đầu tư tài chính hoặc để thu lợi nhuận từ lãi suất trái phiếu. Các tổ chức tài chính như quỹ đầu tư và công ty bảo hiểm cũng có thể mua trái phiếu ngân hàng để đầu tư tài chính và tăng cường tỷ lệ sinh lợi.

Lãi suất trái phiếu ngân hàng

Lãi suất trái phiếu ngân hàng được xác định tại thời điểm phát hành và được ghi rõ trên chứng chỉ trái phiếu. Nhà đầu tư có thể được trả lãi suất định kỳ hoặc tại thời điểm đáo hạn của trái phiếu, tuy nhiên mức lãi suất cố định mà không phụ thuộc quá nhiều vào hoạt động kinh doanh của ngân hàng như một số loại hình đầu tư khác.

Ưu, nhược điểm khi đầu tư vào trái phiếu ngân hàng

Việc đầu tư vào trái phiếu ngân hàng có thể mang lại nhiều lợi ích cho nhà đầu tư, nhưng cũng có những rủi ro tiềm ẩn. Dưới đây là một số ưu và nhược điểm của đầu tư vào trái phiếu ngân hàng:

Ưu điểm:

-        Lợi suất đầu tư ổn định: Trái phiếu ngân hàng có thể cung cấp lợi suất đầu tư định kỳ và ổn định cho nhà đầu tư. Những khoản lợi nhuận này có thể được sử dụng để tăng cường thu nhập hoặc để đầu tư vào các lĩnh vực khác.

-        Rủi ro thấp: Ngân hàng là tổ chức tài chính minh bạch được quản lý bởi chính phủ nên mang lại độ an tâm cao nhất cho nhà đầu tư. Trong trường hợp rủi ro nhất ngân hàng bị vỡ nợ, những nhà đầu tư sở hữu trái phiếu được ưu tiên thanh toán đầu tiên.

-        Tính thanh khoản cao: Trái phiếu ngân hàng có thể được chuyển nhượng, cho, tặng, làm tài sản thừa kế, tài sản đảm bảo cầm cố, thế chấp, điều này giúp tăng tính thanh khoản của đầu tư và giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư.

Nhược điểm:

-        Lợi nhuận không quá cao: So với các loại tài sản đầu tư khác, lợi nhuận từ trái phiếu ngân hàng có thể thấp hơn.

-        Rủi ro liên quan đến lãi suất: Nếu lãi suất trên thị trường giảm xuống, giá trị trái phiếu ngân hàng có thể tăng lên và ngược lại. Lý giải cho nguyên nhân này đến từ việc nhà đầu tư mong muốn có được lãi suất cao hơn nên khi lãi suất trên thị trường giảm, nhà đầu tư muốn giữ được mức lãi suất cao khiến nhu cầu mua trái phiếu tăng và đẩy giá tăng cao.

-        Thời gian đáo hạn dài: Trái phiếu ngân hàng có thể có thời gian đáo hạn dài, từ vài năm đến vài chục năm. Việc giữ trái phiếu đến hạn có thể khiến nhà đầu tư bỏ lỡ một số cơ hội đầu tư vào tài sản khác.

Vì vậy, trước khi đầu tư vào trái phiếu ngân hàng, nhà đầu tư cần phân tích kỹ càng về tình hình kinh tế, lãi suất và tài sản của các tổ chức phát hành trái phiếu để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn.

Những rủi ro có thể gặp phải đầu tư trái phiếu ngân hàng

Việc đầu tư vào trái phiếu ngân hàng có thể mang lại lợi ích cho nhà đầu tư, nhưng cũng có những rủi ro tiềm ẩn. Dưới đây là một số rủi ro có thể gặp phải khi đầu tư vào trái phiếu ngân hàng:

Rủi ro tín dụng: Trái phiếu ngân hàng là công cụ tài chính của các ngân hàng, do đó, nếu tổ chức phát hành trái phiếu không có khả năng trả lãi và vốn đầu tư cho nhà đầu tư, nhà đầu tư có thể mất tiền. Điều này có thể xảy ra khi tổ chức phát hành trái phiếu có tình trạng nợ nần tích lũy, hoặc gặp khó khăn trong hoạt động kinh doanh. Tuy vấn đề này rất khó xảy ra với ngân hàng nhưng cũng là rủi ro cần cân nhắc của các nhà đầu tư.

Rủi ro lãi suất: Lãi suất thị trường có thể thay đổi, và điều này có thể ảnh hưởng đến giá trị của trái phiếu ngân hàng. Nếu lãi suất tăng, giá trị trái phiếu giảm, và khi đáo hạn, người sở hữu trái phiếu có thể thiệt hại một khoản vốn đầu tư. Nếu lãi suất giảm, lợi nhuận đầu tư sẽ giảm.

Rủi ro thị trường: Giá trị của trái phiếu ngân hàng có thể thay đổi do ảnh hưởng của các yếu tố thị trường, chẳng hạn như tình hình kinh tế, dịch bệnh, chính trị, tâm lý nhà đầu tư, và sự biến động của các chỉ số tài chính. Nếu giá trị trái phiếu giảm, nhà đầu tư có thể gặp rủi ro nếu quyết định bán trước thời hạn.

Rủi ro thanh khoản: Mặc dù trái phiếu ngân hàng có tính thanh khoản cao hơn so với các loại tài sản khác, nhưng việc bán trái phiếu trước thời hạn có thể khó khăn hoặc không có giá trị trên thị trường tùy thuộc vào tình hình thị trường và tính chất của trái phiếu.

Vì vậy, nhà đầu tư cần phân tích và đánh giá rủi ro trước khi đầu tư vào trái phiếu ngân hàng, và lựa chọn tổ chức phát hành trái phiếu có độ tin cậy cao để giảm thiểu rủi ro đầu tư.

So sánh trái phiếu ngân hàng, trái phiếu chính phủ và cổ phiếu

Trái phiếu ngân hàng, trái phiếu chính phủ và cổ phiếu là ba hình thức tài sản phổ biến trên thị trường tài chính. Mang đặc điểm chung của các sản phẩm tài chính, dưới đây là một số điểm giống nhau của các kênh đầu tư:

- Cả ba loại tài sản đều được giao dịch trên thị trường tài chính và được sử dụng để đầu tư hoặc bảo vệ tài sản.

- Tất cả đều có khả năng sinh lợi, tuy nhiên nguồn lợi nhuận của mỗi loại tài sản khác nhau.

- Đồng thời, chúng cũng có những rủi ro tiềm ẩn và các yếu tố thị trường có thể ảnh hưởng đến giá trị của chúng.

Tuy nhiên, một số điểm khác nhau phổ biến của ba kênh đầu tư có thể kể đến như:

- Về chủ thể phát hành: Với Trái phiếu ngân hàng và trái phiếu chính phủ, như cái tên của nó, chủ thể phát hành lần lượt là ngân hàng thương mại và chính phủ còn với cổ phiếu, chủ thể phát hành của chúng là các công ty/ doanh nghiệp.

- Về thu nhập của các kênh đầu tư: Lãi suất là thu nhập chủ yếu của trái phiếu ngân hàng và trái phiếu chính phủ. Ngược lại, giá trị cổ tức và sự tăng giá trị là nguồn thu nhập chính của những người sở hữu cổ phiếu

- Về rủi ro, nhìn chung cổ phiếu có sự rủi ro cao hơn so với trái phiếu ngân hàng và trái phiếu chính phủ. Để lựa chọn loại đầu tư an toàn nhất trong ba kênh, trái phiếu chính phủ sẽ là lựa chọn phù hợp nhất

- Ảnh hưởng của lãi suất: Trái phiếu là kênh đầu tư chịu nhiều ảnh hưởng từ lãi suất thị trường nhất. Trong khi đó cổ phiếu không chịu quá nhiều ảnh hưởng từ lãi suất.

- Thời gian đáo hạn: Nếu nhà đầu tư mong muốn thời gian đáo hạn linh hoạt, cổ phiếu là sự lựa chọn tốt nhất. Với sự lựa chọn về đầu tư trái phiếu, trái phiếu ngân hàng sẽ có thời gian ngắn hơn trái phiếu chính phủ.

Dưới đây là bảng so sánh giữa trái phiếu ngân hàng, trái phiếu chính phủ và cổ phiếu:

So sánh trái phiếu ngân hàng với gửi tiết kiệm

Không thể phủ nhận trái phiếu ngân hàng và gửi tiết kiệm có nhiều nét tương đồng. Cả hai loại tài sản đều được cung cấp bởi ngân hàng thương mại và được sử dụng để sinh lời từ lãi suất. Hơn thế nữa, chúng đều là các loại tài sản có rủi ro tín dụng thấp do tính chất của người phát hành.

Một số điểm khác nhau giữa trái phiếu ngân hàng và gửi tiết kiệm bao gồm:

- Thu nhập: Trái phiếu ngân hàng có lãi suất cố định, trong khi lãi suất của gửi tiết kiệm có thể cố định hoặc biến động theo thời gian.

- Rủi ro thị trường: Rủi ro thị trường của trái phiếu ngân hàng cao hơn hơn so với gửi tiết kiệm do tính chất khác nhau của tài sản.

- Độ thanh khoản: Trái phiếu ngân hàng và gửi tiết kiệm đều có độ thanh khoản trung bình, tuy nhiên trái phiếu ngân hàng có thời hạn đáo hạn ngắn hơn so với gửi tiết kiệm.

- Mục đích sử dụng: Trái phiếu ngân hàng thường được sử dụng để đầu tư hoặc mang lại thu nhập bất động sản, trong khi gửi tiết kiệm thường được sử dụng để tiết kiệm tiền.

Dưới đây là một bảng so sánh giữa trái phiếu ngân hàng và gửi tiết kiệm:

Có nên mua trái phiếu ngân hàng không?

Nếu bạn đang cân nhắc giữa việc mua trái phiếu ngân hàng hoặc đầu tư khác, hãy xem xét những lợi ích và rủi ro của từng loại đầu tư để đưa ra quyết định tốt nhất cho bạn.

Trái phiếu ngân hàng có thể mang lại lợi nhuận tương đối ổn định và độ rủi ro thấp hơn so với một số loại đầu tư khác như cổ phiếu. Tuy nhiên, lợi suất của trái phiếu thường thấp hơn so với cổ phiếu và các khoản đầu tư có rủi ro cao hơn. Ngoài ra, mua trái phiếu ngân hàng đòi hỏi bạn phải có số tiền lớn để đầu tư và thường không thể bán trước khi thời hạn đáo hạn.

Trong khi đó, đầu tư bảo hiểm có thể mang lại lợi nhuận và độ an toàn tài chính cao hơn so với trái phiếu ngân hàng. Các chế độ bảo hiểm thường có tính linh hoạt cao hơn và có thể cho phép bạn có thể rút tiền trước thời hạn nếu cần thiết.

Như vậy, việc nên mua trái phiếu ngân hàng hay không là tùy thuộc vào mục đích và nhu cầu đầu tư của bạn. Nếu bạn đang tìm kiếm một lợi nhuận tương đối ổn định với độ rủi ro thấp, trái phiếu ngân hàng có thể là một lựa chọn tốt. 

Cần nhớ rằng, việc đầu tư luôn có một mức độ rủi ro, dù là trái phiếu ngân hàng hay đầu tư cổ phiếu, đầu tư bảo hiểm. Điều quan trọng là bạn phải thực hiện các nghiên cứu kỹ lưỡng, tìm hiểu các thông tin về lợi ích, rủi ro của các loại tài sản.

Những lưu ý khi mua trái phiếu ngân hàng

Với bất cứ loại tài sản nào, việc cân nhắc giữa lợi nhuận và rủi ro là cần thiết. Để giảm thiểu tối đa rủi ro từ việc sở hữu trái phiếu ngân hàng, người đầu tư cần ghi nhớ ba nguyên tắc sau:

- Trái phiếu ngân hàng không phù hợp với các nhà đầu tư mong muốn lợi nhuận cao

Trái phiếu ngân hàng thường có lãi suất thấp hơn so với các loại đầu tư khác như cổ phiếu, chứng khoán, bất động sản. Do đó, trái phiếu ngân hàng không phù hợp với nhà đầu tư đang tìm kiếm lợi nhuận cao trong thời gian ngắn.

- Tìm hiểu kỹ về các ngân hàng trước khi quyết định đầu tư

Trước khi quyết định đầu tư vào trái phiếu ngân hàng, bạn nên tìm hiểu kỹ về các ngân hàng phát hành trái phiếu đó, bao gồm lịch sử tài chính của, năng lực và uy tín. Nếu một ngân hàng không được đánh giá là ổn định, hoặc không có sự uy tín, đó có thể là dấu hiệu cho thấy trái phiếu của ngân hàng đó có độ rủi ro cao hơn.

- Luôn có các biện pháp phòng ngừa rủi ro

Trái phiếu ngân hàng được xem là một loại đầu tư có độ an toàn cao hơn so với các loại đầu tư khác, tuy nhiên không có sản phẩm tài chính nào hoàn toàn không có rủi ro. Vì vậy, bạn nên luôn có các biện pháp phòng ngừa rủi ro, bao gồm phân bổ đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau để giảm thiểu rủi ro, theo dõi sát sao diễn biến thị trường và đặt mức lợi nhuận mong muốn cố định để giảm thiểu tác động của thị trường. Bên cạnh đó, nên tìm hiểu kỹ về quy định của ngân hàng phát hành trái phiếu để có các biện pháp bảo vệ tốt nhất cho khoản đầu tư của mình.

Trái phiếu ngân hàng là một sản phẩm đầu tư an toàn, ổn định và tiềm năng sinh lời tốt cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, để đảm bảo đầu tư thành công, các nhà đầu tư cần phải tìm hiểu kỹ về các ngân hàng phát hành trái phiếu, đưa ra quyết định đầu tư hợp lý và có biện pháp phòng ngừa rủi ro hiệu quả.

AIA hy vọng rằng, sau khi các bạn đọc bài viết về trái phiếu ngân hàng, các bạn đã có thêm thông tin để việc đầu tư cá nhân sẽ trở nên hiệu quả hơn.