Tư duy trừu tượng

Tư duy trừu tượng là khả năng suy nghĩ về những đối tượng, ý tưởng, nguyên tắc hay vấn đề mà không cần dựa vào những thông tin cụ thể, hữu hình hay trực quan. Tư duy trừu tượng giúp chúng ta mở rộng tầm nhìn, hiểu sâu hơn về bản chất của vấn đề và tìm ra những giải pháp sáng tạo giải quyết những thách thức phức tạp.

Tư duy trừu tượng được hình thành theo thời gian thông qua các hành vi hàng ngày như:

• Sử dụng phép ẩn dụ, phép loại suy.

• Hiểu mối quan hệ giữa ý tưởng bằng lời nói và phi ngôn ngữ.

• Lập luận phức tạp và có chiều sâu, như sử dụng tư duy phản biện, phương pháp khoa học và các phương pháp khác để suy luận giải quyết vấn đề.

Tư duy trừu tượng giúp chúng ta có thể thể hiện sự sáng tạo của bản thân. Sự sáng tạo giúp chúng ta phát triển những công cụ và ý tưởng mới, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống của con người.

Lợi ích của tư duy trừu tượng

Lợi ích của tư duy trừu tượng

Tư duy trừu tượng có nhiều lợi ích cho sự phát triển cá nhân và chuyên môn của bạn. Một số lợi ích của tư duy trừu tượng là:

• Khả năng giải quyết vấn đề: Bạn có thể nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, phân tích nguyên nhân và hậu quả, và đưa ra những giải pháp hiệu quả và linh hoạt. Đặc biệt với những vấn đề phức tạp, tư duy trừu tượng có thể giúp bạn tìm ra được phương hướng giải quyết mà cách tư duy khác khó làm được.

• Nâng cao khả năng học hỏi: Bạn có thể tiếp thu và áp dụng những kiến thức mới một cách nhanh chóng và dễ dàng bởi tư duy trừu tượng giúp bạn không bị giới hạn bởi những chi tiết không quan trọng.

• Phát huy khả năng sáng tạo: Không bị ràng buộc bởi những quy tắc hay tiêu chuẩn đã có sẵn giúp bạn tạo ra những ý tưởng mới mẻ, độc đáo và có giá trị. Bạn có thể có những tư duy khác biệt và đưa ra các lựa chọn, hướng giải quyết vấn đề hiệu quả.

Một lợi ích khác là những người có khả năng tư duy trừu tượng thường rất giỏi làm các bài kiểm tra trí thông minh.

9 cách cải thiện tư duy trừu tượng của bạn

Cách giúp cải thiện tư duy trừu tượng

Tư duy trừu tượng rất quan trọng và cần thiết để giải quyết vấn đề, sáng tạo và tư duy phản biện.Dưới đây là 9 cách để cải thiện tư duy trừu tượng trong cuộc sống hàng ngày của bạn:

Kết hợp câu đố vào cuộc sống của bạn

Giải câu đố là một cách tuyệt vời để thực hành tư duy trừu tượng và rèn luyện trí não của bạn. Bạn có thể thử các trò chơi câu đố đòi hỏi tư duy như Crossword, Sudoku, Logic Puzzle, trò chơi ghép hình, … để cải thiện khả năng suy luận, phán đoán và kết nối các thông tin của bạn. Bằng cách kết hợp câu đố vào cuộc sống hàng ngày, bạn sẽ có suy nghĩ chín chắn và có chiến lược để tìm ra giải pháp cho những vấn đề không rõ ràng trong thời gian ngắn.

Học điều gì mới

Học điều gì đó mới mẻ

Học hỏi những điều mới mẻ luôn là điều cần thiết trong cuộc sống và là một trong những hoạt động quan trọng để phát triển tư duy trừu tượng. Tâm trí của bạn tham gia vào chu trình xử lý thông tin khi học những điều mới[1]. Học một điều mới mẻ cho phép bạn khám phá những quan điểm khác nhau và hiểu cách thế giới vận hành. Bạn sẽ thu được kiến thức mới và thực hành các kỹ năng tư duy trừu tượng khi bạn tiếp thu kiến thức đó, ghi nhớ chúng và nhớ lại khi bạn cần sử dụng.

Bạn có thể học một ngôn ngữ mới, một kỹ năng mới hay tham gia vào một lĩnh vực mới để mở rộng kiến thức và kinh nghiệm của bạn. Học điều gì mới cũng giúp bạn thoát khỏi sự nhàm chán và tạo động lực bản thân.

Khám phá khả năng sáng tạo của bạn

Sáng tạo là một trong những biểu hiện của tư duy trừu tượng. Khám phá và rèn luyện khả năng sáng tạo là một cách tuyệt vời để rèn luyện kỹ năng tư duy trừu tượng của bạn. Điều này cũng khuyến khích bạn suy nghĩ vượt trội và phát triển những ý tưởng mới.

Bạn có thể khám phá khả năng sáng tạo của bạn bằng cách tham gia vào các hoạt động nghệ thuật như vẽ tranh, viết chữ dịp Tết, chụp ảnh hay làm nhạc ... Bạn cũng có thể thử nghiệm với các phong cách, chủ đề hay kỹ thuật mới để tăng cường sự phong phú và đa dạng cho những tác phẩm của bạn.

Tạo thói quen đọc sách

Tạo thói quen đọc sách

Đọc sách là một cách hiệu quả để nâng cao tư duy trừu tượng. Các thể loại sách về các chủ đề khác nhau có thể giúp bạn mở rộng hiểu biết về thế giới xung quanh, các khái niệm và ý tưởng phức tạp. Việc đọc cho phép bạn phát triển khả năng kết nối các ý tưởng khác nhau và khả năng tư duy phản biện.

Khi bạn đọc sách, bạn không chỉ tiếp thu những thông tin hay kiến thức mà còn phải sử dụng trí tưởng tượng để hình dung những gì bạn đang đọc về những nhân vật, cảnh quan hay tình huống trong sách. Điều này cũng giúp cải thiện khả năng tư duy sáng tạo của bạn. Bạn có thể chú thích các thông tin chi tiết, có liên quan lên những trang sách khi bạn đọc để nâng cao thêm tư duy trừu tượng.

Đi du lịch

Đi du lịch và đến những nơi mới mẻ

Đi du lịch là một cách tuyệt vời để kích thích và phát triển tư duy trừu tượng. Khi bạn đi du lịch, bạn có cơ hội tiếp xúc với những nền văn hóa, lịch sử, ngôn ngữ hay phong tục khác biệt. Bạn sẽ có những cách suy nghĩ mới, mở mang tâm trí và trau dồi thêm những kinh nghiệm sống.

Bạn có thể tìm kiếm và lựa chọn đi du lịch tới những nền văn hóa, quốc gia, địa danh mới lạ và hấp dẫn bạn chưa từng đến trước đây. Khi du lịch tới một địa điểm mới, những điều xa lạ về văn hóa, con người, đường đi, ẩm thực … buộc bạn phải suy nghĩ làm sao để thích nghi. Điều này sẽ giúp bạn xây dựng kỹ năng giải quyết vấn đề, điều cần thiết để phát triển khả năng tư duy trừu tượng.

Tập thể dục

Tập thể dục không chỉ có lợi cho sức khỏe thể chất của bạn mà còn có thể có lợi cho sức khỏe tinh thần của bạn. Tập thể dục có thể giúp tăng lưu lượng oxy lên não, cải thiện chức năng nhận thức, giảm căng thẳng và giúp bạn dễ dàng tập trung vào những gì bạn đang làm. Tất cả những điều này đều có tác dụng tích cực cho tư duy trừu tượng của bạn. 

Tập thể dục có lợi cho sức khỏe thể chất và tinh thần của bạn

Bạn có thể lựa chọn những môn thể dục mà bạn yêu thích như chạy bộ, yoga, bơi lội hay đạp xe. Bạn cũng có thể tập luyện cùng người thân, bạn bè để tăng cường sự gắn kết và vui vẻ hơn, tránh bị nhàm chán khi tập một mình. Một điều quan trọng nữa là bạn cần chuẩn bị kỹ về dụng cụ và trang phục tập luyện để hiệu quả được cao nhất và tránh các chấn thương không đáng có.

Rèn luyện tư duy phản biện

Tư duy phản biện liên quan đến việc sử dụng các kỹ năng lập luận, phân tích logic và hệ thống để đánh giá thông tin một cách khách quan. Tư duy phản biện giúp bạn loại bỏ những suy nghĩ sai lầm, thành kiến của chính bản thân và đưa ra những quyết định, kết luận chính xác, hợp lý và không thiên vị.

Rèn luyện tư duy phản biện có thể giúp bạn phát triển khả năng tư duy trừu tượng của mình thông qua việc học cách phân tích thông tin, xác định phương hướng giải quyết và đưa ra kết luận hợp lý. Bạn có thể rèn luyện tư duy phản biện bằng cách đặt câu hỏi, so sánh các nguồn thông tin, thực hành tranh luận với bạn bè, đồng nghiệp, hay tự kiểm tra suy nghĩ của mình.

Bước ra khỏi vùng an toàn

Bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân và chấp nhận thử thách, rủi ro

Vùng an toàn là những hoạt động, môi trường hay quan điểm mà bạn đã quen thuộc và thoải mái. Tuy nhiên, nếu bạn luôn ở trong vùng an toàn, bạn sẽ không có cơ hội để thử thách bản thân, học hỏi điều mới hay phát triển kỹ năng. Bước ra khỏi vùng an toàn có nghĩa là bạn dám đối mặt với những sự khác biệt, khó khăn hay rủi ro trong cuộc sống.

Chấp nhận rủi ro và tham gia vào các hoạt động khiến bạn không thoải mái có thể giúp bạn tăng cường sự tự tin, chủ động và rèn luyện tư duy trừu tượng. Bước ra khỏi vùng an toàn buộc bạn phải suy nghĩ khác đi và tạo ra giải pháp cho những vấn đề phức tạp. Nó cũng đòi hỏi bạn phải thúc đẩy bản thân vượt qua những gì quen thuộc và có niềm tin mãnh liệt khi bạn học được những điều mới.

Bắt đầu sở thích mới

Bắt đầu một sở thích mới như vẽ tranh, làm nhạc, …

Những sở thích như hội họa, điêu khắc và nhiếp ảnh có thể giúp bạn rèn luyện tư duy trừu tượng bằng cách cho phép bạn khám phá những ý tưởng và cách nhìn thế giới mới. Những hoạt động này cũng yêu cầu bạn sử dụng trí tưởng tượng và sự sáng tạo của mình để đưa ra các giải pháp trong một khoảng thời gian rất ngắn. Nó cũng khiến bạn cảm thấy thành công khi hoàn thành công việc, điều này có thể nâng cao sự tự tin của bạn và khiến bạn cởi mở hơn để chấp nhận rủi ro trong các khía cạnh khác của cuộc sống.

Kết luận: Tư duy trừu tượng là một kỹ năng quan trọng và có ích cho cuộc sống của bạn. Bạn có thể cải thiện tư duy trừu tượng của bạn bằng cách áp dụng những cách đơn giản mà hiệu quả bài viết “Tư duy trừu tượng là gì? 9 cách để cải thiện tư duy trừu tượng” đã chia sẻ. Hãy bắt đầu ngay hôm nay và bạn sẽ nhận thấy những thay đổi tích cực trong suy nghĩ và hành động của bạn. Chúc bạn thành công!

Nguồn tham khảo:

[1] Erin E. Rupp, The information processing cycle: How to boost learning at every step, able.ac, 2022

[2] Abstract Thinking, goodtherapy

[3] Timothy J. Legg, Abstract Thinking: What It Is, Why We Need It, and When to Rein It In, healthline, 2019

[4] Erin E. Rupp, What is abstract thinking? 10 activities to improve your abstract thinking skills, able.ac, 2023