Lợi ích của rau má trong điều trị mụn

Rau má hay còn có tên khoa học là Centella asiatica. Trong nhiều năm, rau má được sử dụng cả trong ẩm thực và dược phẩm. Dạng chiết xuất rau má đang trở nên phổ biến như một thành phần chăm sóc da.

Mụn trứng cá là một bệnh viêm da mạn tính phổ biến ảnh hưởng đến tuyến bã nhờn trên da [1]. Theo kết quả của bài báo “A Review of Advancement on Influencing Factors of Acne: An Emphasis on Environment Characteristics” được đăng trên tạp chí Front Public Health, nguyên nhân gây mụn trứng cá chồng chéo nhau và thường gồm 4 yếu tố chính: 

• Nội tiết tố sinh ra quá nhiều sẽ khiến sự tiết dầu không kiểm soát.

• Da không có khả năng tự tẩy tế bào chết nên tích tụ các tế bào chết trên bề mặt da và có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông;

• Tăng sinh một loại vi khuẩn cụ thể sống trong lỗ chân lông (C.Acnes – trước đây là P.Acnes) nhờ hút dầu.

• Sự gia tăng vi khuẩn gây ra chứng viêm thu hút các tế bào bạch cầu đến để tiêu diệt vi khuẩn.

Rau má là thành phần điều trị mụn trứng cá tốt vì nó tác động vào ba trong bốn nguyên nhân chính gây ra mụn trứng cá – dầu, vi khuẩn và viêm nhiễm. Vấn đề duy nhất rau má chưa xử lý được đó là tăng tốc độ thay đổi tế bào da. [2] 

Rau má còn chứa nhiều loại vitamin và chất xơ giúp nuôi dưỡng và giữ ẩm cho da từ sâu bên trong. Sử dụng thường xuyên, tình trạng mụn sẽ dần được cải thiện và không cần lo lắng về tác dụng phụ hay lờn thuốc. [3]

Vì rau má giúp tăng tốc độ chữa lành vết thương nên cũng có thể giúp các nốt mẩn và mụn nhọt của bạn giải quyết nhanh hơn và ngăn ngừa các nốt mụn mới hình thành. [4] Bên cạnh đó, rau má có thể tăng cường độ ẩm cho da và sửa chữa chức năng bảo vệ da của bạn. Vì vậy nó cũng có thể giúp gián tiếp điều trị mụn trứng cá. [5] 

Một trong những cách mà rau má tăng cường độ ẩm cho da là tăng cường sản xuất axit hyaluronic - một chất giữ ẩm giúp hút nước vào da của bạn. [6]

Tổng hợp các cách dùng rau má trị mụn đơn giản

Tác dụng trị mụn của rau má được biết đến là thế, tuy nhiên, cách dùng rau má trị mụn đơn giản thì không phải ai cũng rõ. Sau đây là 9 cách AIA tổng hợp từ các phương pháp điều trị theo y học tự nhiên để trị mụn hiệu quả nhất bằng rau má.

1. Làm mặt nạ từ rau má

Rau má có thể được sử dụng như một loại mặt nạ trị mụn. Dù chỉ là nguyên liệu rẻ, nhưng chất lượng mang lại rất đáng mong đợi, giúp bạn tiết kiệm chi phí điều trị mụn. Để làm mặt nạ rau má tại nhà đơn giản và không mất nhiều thời gian bạn có thể tiến hành:

• B1: Sử dụng khoảng 50g rau má tươi đem rửa sạch. Sau đó, ngâm với nước muối loãng trong khoảng 5 phút để bụi bẩn, vi khuẩn được loại bỏ.

• B2: Vớt ra rồi cho rau má vào máy xay nhuyễn cùng 20ml nước lọc. 

• B3: Rửa mặt thật sạch rồi thoa hỗn hợp rau má thu được lên mặt và để yên trong 20 phút. Rửa sạch mặt với nước, tiến hành đắp 1-2 lần/tuần.

2. Làm mặt nạ từ rau má kết hợp lá gấc

Lá gấc có thể không quá quen thuộc với các tín đồ làm đẹp. Tuy nhiên, đây là một trong những nguyên liệu tự nhiên được dùng để trị mụn. Khi kết hợp với rau má, hai nguyên liệu này sẽ hỗ trợ nhau giúp da mặt sạch mụn, cung cấp độ ẩm cho da giúp da mềm mịn hơn. Để dùng rau mà kết hợp lá gấc trị mụn bạn có thể thực hiện như sau:

• B1: Chọn một nắm rau má, rửa sạch rồi cho vào máy xay sinh tố. Lá gấc cũng rửa sạch rồi cho chung với rau má đã xay nhuyễn. 

• B2: Làm sạch da mặt, sau đó đắp mặt nạ hỗn hợp lá gấc và rau má xay nhuyễn. Đắp hỗn hợp trên làn da trong 20 phút, sau đó rửa sạch lại bằng nước ấm. 

Thực hiện cách này 2-3 lần/tuần bạn sẽ thấy làn da được cải thiện trông thấy, nhân mụn khô đi nhanh chóng và không để lại sẹo.

3. Làm mặt nạ từ hỗn hợp rau má và mật ong

Dưới đây là cách giúp quá trình trị mụn diễn ra nhanh chóng và hiệu quả hơn. Thêm mật ong vào rau má giúp tăng cường hơn nữa đặc tính kháng khuẩn và chống viêm. Ngoài ra, da bị mụn thường khô và bong tróc nên mật ong sẽ giúp dưỡng ẩm an toàn và giúp tế bào tái tạo dễ dàng hơn. Bạn đọc tiến hành theo từng bước sau sẽ thu được hỗn hợp rau má và mật ong mong muốn:

• B1: Lấy 100g rau má rửa sạch rồi ngâm nước muối loãng 2-3 tiếng.

• B2: Xay nhuyễn rau má và lọc lấy nước cốt. Tiếp theo cho 1-2 thìa mật ong nguyên chất vào khuấy đều. 

• B3: Thoa đều hỗn hợp lên mặt, vùng da bị mụn, sau khoảng 10 phút thoa lại lớp khác.

• B4: Sau 15-20 phút rửa sạch mặt với nước và tiếp tục dưỡng da như bình thường.

4. Làm mặt nạ từ hỗn hợp rau má và sữa chua

Sữa chua không đường thường được dùng để làm mặt nạ tại nhà, đặc biệt là đối với làn da bị mụn. Bởi vì, trong sữa chua có chứa các thành phần vitamin giúp nuôi dưỡng làn da khỏe mạnh. Thêm vào đó, nó giúp tẩy tế bào da chết và kháng khuẩn giúp làm thông thoáng lỗ chân lông. 

Kết hợp với sữa chua không đường là cách dùng rau má trị mụn đơn giản hoàn hảo mà bạn có thể tham khảo. Hai nguyên liệu này sẽ cho hiệu quả trị mụn, dưỡng da, làm mờ vết thâm hiệu quả ngay tại nhà mà không tốn nhiều thời gian, tiền bạc. AIA cung cấp cho bạn một cách dùng hỗn hợp rau má và sữa chua hiệu quả như sau: 

• 30 gam rau má đem rửa sạch, ngâm nước muối loãng cho sạch tạp chất. 

• Xay nhuyễn rau má, sau đó thêm 2 thìa sữa chua và trộn đều. 

• Sau khi rửa sạch mặt, thoa hỗn hợp lên da và massage nhẹ nhàng trong 15 phút. Để mặt nạ trên mặt thêm 5 phút nữa rồi rửa sạch với nước. 

Bạn có thể thực hiện theo công thức này hai lần trong một tuần.

5. Làm mặt nạ từ rau má và rau diếp cá

Rau diếp cá cũng được biết đến với đặc tính chống mụn trứng cá không hề thua kém rau má. Đặc biệt, rau diếp cá còn có khả năng kháng viêm mạnh gấp nhiều lần rau má, rất thích hợp để chăm sóc da bị mụn. 

Ngoài ra, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng, diếp cá có chứa hợp chất quercetin isoquercitrin có tác dụng thanh nhiệt, giải độc; loại bỏ các chất độc hại trong da; làm sạch bã nhờn, loại bỏ dầu trên da. Vì vậy, nếu bạn đang muốn loại bỏ những nốt mụn khó coi trên mặt, thì đây là một sự kết hợp đáng để thử. Bạn tiến hành các bước như sau:

• B1: 100g rau má, 100g rau diếp cá rửa sạch, được cắt nhỏ và xay nhuyễn 

• B2: Lọc lấy nước cốt, bỏ bã của hỗn hợp vừa xay 

• B3: Thoa đều nước ép lên mặt bằng tay sạch hoặc lấy bông tẩy trang mỏng thoa khắp mặt. Thoa tập trung vào những vùng da dễ lên mụn trứng cá 

• B4: Sau khoảng 20 phút, bạn rửa sạch mặt với nước ấm

6. Làm mặt nạ từ rau má và nước cốt chanh

Chanh chứa nhiều vitamin C có thể giúp da chống lại quá trình oxy hóa; đồng thời có khả năng tẩy tế bào chết, loại bỏ bã nhờn, bụi bẩn giúp lỗ chân lông trở nên thông thoáng hơn. Ngoài ra, hàm lượng axit trong nước cốt chanh có thể giúp da làm mờ vết thâm do mụn và làm đều màu da hiệu quả. 

Kết hợp với nước cốt chanh là cách dùng rau má trị mụn đơn giản. Hỗn hợp mặt nạ sẽ giúp da cải thiện tình trạng mụn, đặc biệt là mụn đầu đen. Sau một thời gian, làn da trở nên mịn màng và được nâng lên rõ rệt. Cách thực hiện như sau:

• B1: Sử dụng khoảng 50g rau má rửa sạch, xay nhuyễn. Vắt vài giọt nước cốt chanh vào và khuấy đều. 

• B2: Rửa mặt, tẩy trang sạch sẽ, sau đó thoa đều hỗn hợp lên mặt. Để yên trên làn da trong khoảng 15 phút rồi rửa sạch bằng nước ấm. 

Thực hiện đều đặn 1-2 lần/tuần và liên tục trong một thời gian bạn sẽ thấy làn da bị mụn được cải thiện rõ rệt.

7. Chế độ ăn uống cần bổ sung rau má

Một trong những cách dùng rau má trị mụn đơn giản, bạn có thể tham khảo đó là bổ sung vào chế độ ăn uống. Rau má với nhiều công dụng như thanh nhiệt trừ thấp, giải độc, tiêu sưng [4]. Không chỉ giúp trị mụn giảm thâm hiệu quả mà còn có thể giúp giảm sưng, tăng cường lưu thông máu đối với những người bị bệnh tim mạch, giảm lo âu, tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa, ... 

Chính vì những công dụng tuyệt vời như vậy, việc bổ sung rau má vào chế độ ăn uống nên được tiến hành hàng ngày. Bạn có thể chế biến rau má thành nhiều món ngon như: luộc, xào, nấu canh,... 

Rau má không chỉ được dùng trong các món ăn; sinh tố, nước ép còn là loại thức uống giải khát, giúp da sáng đẹp mà chị em phụ nữ không nên bỏ qua. Bạn có thể tự tay pha một cốc nước rau má thơm ngon mỗi ngày; không chỉ cải thiện tình trạng mụn mà còn giúp da mềm mịn, căng tràn sức sống. Với một số bước đơn giản sau:

• B1: Lấy khoảng 100g rau má tươi, rửa sạch.

• B2: Cho vào máy xay sinh tố thêm khoảng 40ml nước, lọc xác.

• B3: Uống nước ép rau má và thêm một chút đá để giải nhiệt, đặc biệt là trong những ngày nắng nóng.

• B4: Có thể uống nước rau má hàng ngày, tuy nhiên, nên dùng cách 1 tuần/lần. Tránh dùng liên tục trong thời gian dài nếu không sẽ ảnh hưởng đến quá trình bài tiết. Kiên trì thực hiện một thời gian bạn sẽ thấy mụn trên da biến mất, vết thâm mờ đi trông thấy.

Ngoài ra, nếu muốn thay đổi khẩu vị, bạn có thể sử dụng sinh tố kết hợp rau má với đậu xanh giúp tăng tác dụng trị mụn. Tuy nhiên, hạn chế sử dụng đường để da không bị mọc thêm mụn nhé.

8. Pha trà uống từ rau má

Một cách đơn giản dễ dùng khi bạn không có nhiều thời gian chính là sử dụng trà rau má. Ở đây, loại trà bạn sử dụng có thể là rau má phơi khô hoặc sử dụng những túi lọc trà rau má mua sẵn. 

Sau đó, mỗi lần sử dụng chỉ cần cho một nhúm trà (rau má đã phơi khô) hay túi lọc trà (mua sẵn) vào cốc nước, cho thêm nước nóng vào. Chờ khoảng 5 phút, bạn đã có thể nhâm nhi thưởng thức cốc nước trà vừa thơm ngon lại còn thanh mát.

9. Uống nước rau má hỗ trợ trị mụn tại nhà

Nước rau má là một trong những phương pháp hỗ trợ trị mụn dễ dàng mà ai cũng có thể thực hiện được vì không cần pha chế phức tạp. Ngoài ra, uống nước ép rau má có thể giúp bạn trị mụn từ bên trong và cải thiện sức khỏe của làn da hơn là những tác động từ bên ngoài. 

Làm quen với việc uống nước rau má có thể giúp cơ thể bổ sung dinh dưỡng, phân bổ hoạt chất và phát huy tác dụng giúp giảm dần tình trạng mụn. Ngoài ra, nước rau má có tác dụng giải nhiệt, giúp đào thải độc tố. Do đó, hãy kết hợp uống nước rau má với các phương pháp điều trị mụn trứng cá khác để thấy làn da với kết quả tích cực hơn nữa. 

Các bước thực hiện:

• B1: Rửa sạch và nhặt những lá rau má tươi và mềm. Sau đó ngâm nước muối khoảng 2-3 tiếng 

• B2: Cho rau má vào máy xay và lọc lấy nước cốt (bạn cần cho thêm nước lọc để dễ xay hơn)

• B3: Nước rau má có thể uống trực tiếp, để dễ uống hơn có thể thêm chút đường.

Một số lưu ý khi sử dụng rau má để trị mụn hiệu quả

Bạn cần nắm được cách dùng rau má trị mụn hiệu quả tránh gây ra những tác dụng không mong muốn khi sử dụng không đúng cách. Thoa quá nhiều rau má lên da có thể dẫn đến phản ứng dị ứng và kích ứng da. 

Đối với những sử dụng rau má, dùng quá liều có thể dẫn đến nhức đầu, tiêu chảy, mất nước, buồn ngủ,... Việc sử dụng rau má trong thời gian 1-2 tuần đầu cần quan sát phản ứng của da và cơ thể để có thể duy trí hay không. Nếu dùng rau má trong thời gian dài hơn, cần chú ý giám sát thêm về sức khỏe vì có thể ảnh hưởng quá trình đậu và mang thai, sinh sản. 

Rau má, là một loại thảo mộc giải lo âu, không được kết hợp với thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc ngủ khác. Bạn cũng nên chia sẻ rõ khi thăm khám bác sĩ để biết cách dùng và liều lượng rau má có phù hợp tình trạng sức khỏe và các loại thuốc bạn đang dùng không (chẳng hạn, nếu bạn đang dùng đồng thời cùng thuốc bảo vệ gan.)

Bên cạnh đó, các bạn cũng cần lưu ý một số điều sau:

1. Đừng tự ý nặn mụn, thói quen này sẽ khiến tình trạng da trở nên tệ và khó điều trị hơn. Hãy kiên trì vì trị mụn bằng nguyên liệu tự nhiên là quá trình lâu dài.

2. Giữ da sạch sẽ và sử dụng các sản phẩm chăm sóc phù hợp với da mụn.

3. Thực hiện theo chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học để tăng sức đề kháng cho da; giúp da được bảo vệ khỏi các tác nhân bên trong và bên ngoài. Nhờ đó, cải thiện sức khỏe làn da tốt hơn.

4. Nếu trong quá trình sử dụng các cách dùng rau má trị mụn đơn giản trên xảy ra hiện tượng kích ứng; vui lòng ngưng sử dụng ngay và đến bệnh viện da liễu, cơ sở thẩm mỹ uy tín để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám.

5. Che chắn và bôi kem chống nắng trước khi ra ngoài để bảo vệ da khỏi các tác nhân từ môi trường như khói bụi, ánh nắng mặt trời, tia cực tím,… Từ đó, làn da trở nên khỏe mạnh hơn mỗi ngày.

Tài liệu tham khảo

1. Dessinioti C., Katsambas A. D. The role of propionibacterium acnes in acne pathogenesis: facts and controversies. Clinics in Dermatology . 2010;28(1):2–7.

2. Laura H. MSc. RN. Centella Asiatica For Acne | 3 Ways It’s Effective. Science Becomes Her. July 27, 2021.

3. Dùng Rau Má Trị Mụn – Hết Cực Nhanh, Da Cực Đẹp. 9:34 AM , 16/11/2022.

4. Wiesława Bylka,corresponding author Paulina Znajdek-Awiżeń, Elżbieta Studzińska-Sroka, and Małgorzata Brzezińska. Centella asiatica in cosmetology. 2013 Feb; 30(1): 46–49.

5. A. Ratz-Łyko,* J. Arct, and K. Pytkowska. Moisturizing and Antiinflammatory Properties of Cosmetic Formulations Containing Centella asiatica Extract. 2016 Jan-Feb; 78(1): 27–33.

6. F X Maquart 1, F Chastang, A Simeon, P Birembaut, P Gillery, Y Wegrowski. Triterpenes from Centella asiatica stimulate extracellular matrix accumulation in rat experimental wounds. 1999 Jun;9(4):289-96.