Tìm hiểu về nấm ngọc cẩu

Nấm ngọc cẩu là gì?

Trong từ điển dược liệu, nấm ngọc cẩu còn có nhiều tên gọi khác như Ngọn núi, nấm tỏa dương, Cu chó, Ký sinh hoàn, Dương đài nam, Pín cẩu hay Hoa đất và thuộc họ Gió đất. Đây là loài thực vật sống lâu năm, thường được tìm thấy trong rừng sâu, mọc ký sinh trên rễ của các cây thân gỗ lớn ở những khu vực ẩm ướt.

Nấm ngọc cẩu có mấy loại?

Dựa trên đặc điểm hình dáng bên ngoài, nấm ngọc cẩu được phân làm 2 loại chính bao gồm nấm ngọc cẩu cái và nấm ngọc cẩu đực. Cụ thể như sau:

• Nấm ngọc cẩu đực: thân hình chóp, đạt độ cao từ 10 - 15cm khi trưởng thành, một số trường hợp người ta còn bắt gặp nấm ngọc cẩu đực cao đến 40cm. Vỏ bên ngoài của nấm nhuộm màu đỏ nâu sẫm, bề mặt nhẵn nhụi với các cán hoa li ti, phần mang hoa có kết cấu dày đặc phủ bên ngoài bằng mo màu đỏ tía. Lớp cán hoa không nở bung ra mà bao trọn lấy phần bắp. Xét về mùi hương thì nấm ngọc cẩu đực có mùi thơm hơn nấm ngọc cẩu cái, vì thế nên khi ngâm rượu người ta thường chọn nấm đực nhiều hơn;

• Nấm ngọc cẩu cái: kích thước của nấm ngọc cẩu cái có phần khiêm tốn hơn so với loại nấm đực, hình dáng giống với bắp ngô và khối chóp không hiện lên rõ ràng như nấm ngọc cẩu đực. Nấm ngọc cẩu cái có mùi hương “lép vế” hơn nên ít khi được cho vào ngâm rượu.

Bên cạnh hình dáng, ta cũng có thể phân loại nấm ngọc cẩu theo màu sắc trong ruột theo 2 loại chính: nấm ngọc cẩu ruột đỏ và nấm ngọc cẩu ruột vàng:

• Nấm ngọc cẩu ruột đỏ: bên trong phần ruột nấm chứa màu tím hoặc màu đỏ. Nấm này có kích thước nhỏ hơn so với loại ruột vàng;

• Nấm ngọc cẩu ruột vàng: bên trong phần ruột là màu vàng, đặc biệt chúng có mùi hương thơm đặc trưng hơn so với loại trên nên rất được lòng những người thích dùng nấm ngâm rượu.

Bộ phận được dùng của nấm ngọc cẩu

Nấm ngọc cẩu thường được sử dụng toàn bộ các bộ phận của cây để làm thuốc. Khi thu hoạch nấm ngọc cẩu, người ta thường sẽ cắt bỏ các phần không cần thiết như rễ và các phần hư hỏng. Sau đó, nấm được rửa sạch bằng nước để loại bỏ bụi bẩn, đất cát và tạp chất trên bề mặt nấm. Tùy theo mục đích sử dụng mà người ta chế biến nấm ngọc cẩu thành nhiều cách khác nhau.

Thành phần hóa học trong nấm ngọc cẩu

Nấm ngọc cẩu tuy nhỏ bé nhưng lại là một kho báu với nhiều thành phần quý rất tốt cho sức khỏe con người, trong đó phải kể đến như:

• Tinh dầu

• Chất béo

• Vitexin

• Orienti

• Choline

• Gentianine

• Carpaine

• Diosgenin

• Hóa thực vật có tác dụng tăng cường sinh lý nam giới: Anthoxyanozit và L – Arginin

• 13 loại axit amin cần thiết cho cơ thể.

Một số bài thuốc dân gian của nấm ngọc cẩu

Chữa liệt dương

Cách 1:

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: Nấm ngọc cẩu, dâu tằm mỗi vị 20g và 10ml mật ong.

• Cách thực hiện: Rửa sạch và sơ chế nấm ngọc cẩu cho sạch đất cát rồi đem tán nhỏ. Cho nấm ngọc cẩu và các nguyên liệu đã chuẩn bị vào ấm nước sôi để hãm như hãm trà thông thường, chắt lấy nước uống như nước trà.

Lưu ý: Không nên dùng bài thuốc này cho người bị tiêu chảy.

Cách 2:

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: Nấm ngọc cẩu, nhục thung dung, thỏ ty tử, ba kích nhục, phục linh, bạch nhân sâm, và sao táo nhân với mỗi vị 12 gam; sơn thủ nhục, sơn dược, thục địa và câu ký mỗi vị 15gr cùng với thiên môn đông và cam thảo mỗi vị 9 gam.

• Cách thực hiện: Đem toàn bộ nguyên liệu tán mịn, thêm một ít mật rồi làm thành hoàn mật với khối lượng khoảng 9 gam/viên. Mỗi lần uống 1 viên với nước ấm, mỗi ngày uống 3 viên.

Lưu ý: kiêng các đồ ăn thanh và thức ăn lạnh khi dùng bài thuốc này.

Dưỡng thận, chữa đau cơ xương khớp

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: Nấm ngọc cẩu, đỗ trọng, hoàng cầm, hoàng bá, tri mẫu, quy bản và ngưu tất mỗi vị 16g; địa hoàng và đương quy mỗi vị 8g.

Cách thực hiện: Đem toàn bộ nguyên liệu tán thành bột mịn. Thêm một ít rượu trắng rồi làm thành từng viên hoàn nhỏ với khối lượng mỗi viên khoảng 7-10g. Mỗi ngày uống 2 viên cùng với nước ấm.

Bồi bổ sức khỏe, tăng cường trí nhớ

• Nguyên liệu: 30g nấm ngọc cẩu và 2 muỗng mật ong nguyên chất.

• Cách thực hiện: Sơ chế sạch nấm ngọc cẩu và cho vào sắc cùng với khoảng 1 lít nước lọc. Sắc đến khi cô lại còn khoảng 600ml nước thì chắt lấy nước thuốc, hòa với mật ong đã chuẩn bị sẵn, chia thành 2 lần uống trong ngày.

Bài thuốc này ngoài có công dụng bồi bổ sức khỏe, tăng cường trí nhớ còn hỗ trợ điều trị rối loạn cương dương, điều trị yếu sinh lý.

Bài thuốc nhuận tràng, trị táo bón cho người cao tuổi

Cách 1:

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: nấm ngọc cẩu 15g, vừng đen và vừng vàng mỗi vị 12g cùng với chỉ xác và ngưu tất mỗi vị 10g.

• Cách thực hiện: Đem toàn bộ nguyên liệu đi sắc thuốc uống. Lưu ý: Nên uống thuốc lúc bụng đói.

Cách 2:

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: Nhục thung dung và nấm ngọc cẩu mỗi vị 100g và 25ml mật ong nguyên chất.

Cách thực hiện: Đem nhục thung dung và nấm ngọc cẩu sắc kỹ với 2 lần nước. Trộn nước thuốc từ hai lần sắc này lại để tiếp tục nấu đến khi cô đặc thành cao. Thêm một lượng mật ong vừa đủ vào, trộn đều. Bạn bảo quản phần cao thuốc này trong lọ thủy tinh. Mỗi lần lấy khoảng 2-3 muỗng cà phê cao từ nấm ngọc cẩu pha loãng với nước ấm để uống. Nên dùng thuốc trước mỗi bữa ăn từ 25-30 phút.

Bồi bổ sức khỏe, làm giảm nhức mỏi tay chân, đau lưng ở phụ nữ sau sinh

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: nấm ngọc cẩu tươi hoặc khô; rượu trắng cao độ.

• Cách thực hiện: Ngâm nấm ngọc cẩu với rượu trắng theo tỷ lệ 1kg nấm với 4-5 lít rượu trắng cao độ, đậy kín nắp rồi đem cất trữ ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp. Mỗi lần dùng một ly rượu nhỏ khoảng 20ml, dùng 2 lần mỗi ngày và nên dùng trước khi ăn ít nhất 30 phút để thấy hiệu quả tốt nhất.

Tăng cường sinh lý

Cách 1: Rượu nấm ngọc cẩu tươi

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: 1kg nấm ngọc cẩu tươi cùng với 4 lít rượu trắng 40-50 độ và 200ml mật ong nguyên chất.

• Cách thực hiện: Sơ chế toàn bộ nấm ngọc cẩu, rửa sạch với nước để loại bỏ bụi bẩn, tạp chất rồi vớt ra để ráo. Sau đó, tráng qua 1 lần rượu. Bổ nấm làm đôi hoặc làm 4 tùy theo kích thước rồi xếp vào trong bình. Đổ mật ong và rượu vào sao cho ngập mặt nấm, đậy nắp kín và đem bảo quản nơi thoáng mát trong 30 ngày. Mỗi lần uống một ly rượu nhỏ tương ứng với 20ml và mỗi ngày uống từ 1-2 lần.

Cách 2: Rượu nấm ngọc cẩu khô

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: 0,5kg nấm ngọc cẩu khô cùng với 5 lít rượu trắng 40-50 độ và 100ml mật ong nguyên chất.

• Cách thực hiện: Thực hiện tương tự như cách ngâm rượu nấm ngọc cẩu tươi. Tuy nhiên, nấm ngọc cẩu khô ngâm rượu cần mất nhiều thời gian hơn, thường là khoảng từ 2-3 tháng.

Làm sáng da, giảm tàn nhang, sạm nám da

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: 0,5g nấm ngọc cẩu khô.

• Cách thực hiện: Đem 0,5g nấm ngọc cẩu khô hãm với nước sôi, uống trong ngày như uống trà.

Bổ thận dương, ích tinh huyết

Cách 1:

• Nguyên liệu: Bột nấm ngọc cẩu, 2 quả thận lợn, củ gừng tươi và hành lá.

• Cách thực hiện: Làm sạch 2 quả thận lợn với nước gừng tươi. Rắc bột nấm ngọc cẩu lên thận đã làm sạch, úp hai quả thận lại và cuốn chặt chúng lại với hành lá rồi đem hấp chín. Sau đó, thái thận lợn thành lát mỏng và thưởng thức cùng với nước mắm gừng.

Cách 2:

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: Ngũ vị tử và nấm ngọc cẩu mỗi vị 20; đảng sâm và hoài sơn mỗi vị 50; 1 con gà trống nhỏ.

• Cách thực hiện: Làm sạch con gà trống và bỏ phần bộ lòng bên trong. Cho toàn bộ nguyên liệu đã được chuẩn bị vào trong thân gà rồi đem hầm cách thủy. Khi chín, chia làm 2 phần nhỏ và ăn hết trong ngày. Nếu không có gà trống nhỏ, món này có thể thay bằng dạ dày heo với cách làm tương tự.

Bổ thận dương, trị ra khí hư nhiều ở nữ giới

Cách 1:

• Nguyên liệu: Bột nấm ngọc cẩu, 2 quả thận lợn, củ gừng tươi và hành lá.

• Cách thực hiện: Làm sạch 2 quả thận lợn với nước gừng tươi. Rắc bột nấm ngọc cẩu lên thận đã làm sạch, úp hai quả thận lại và cuốn chặt chúng lại với hành lá rồi đem hấp chín. Sau đó, thái thận lợn thành lát mỏng và thưởng thức cùng với nước mắm gừng.

Cách 2:

• Nguyên liệu cần chuẩn bị: Ngũ vị tử và nấm ngọc cẩu mỗi vị 20; đảng sâm và hoài sơn mỗi vị 50; 1 con gà trống nhỏ.

• Cách thực hiện: Làm sạch con gà trống và bỏ phần bộ lòng bên trong. Cho toàn bộ nguyên liệu đã được chuẩn bị vào trong thân gà rồi đem hầm cách thủy. Khi chín, chia làm 2 phần nhỏ và ăn hết trong ngày. Nếu không có gà trống nhỏ, món này có thể thay bằng dạ dày heo với cách làm tương tự.

Một số lưu ý khi sử dụng nấm ngọc cẩu

Nấm ngọc cẩu là vị thuốc đông y có các công dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên mỗi vị thuốc tốt cũng luôn đi kèm với phản ứng phụ không mong muốn. Đặc biệt là thảo dược có thể tiềm ẩn độc tố khi sử dụng thời gian dài. Do vậy, một số đối tượng cần tránh sử dụng nấm ngọc cẩu gồm:

• Bệnh nhân cao huyết áp;

• Bệnh lý tại đường tiêu hóa;

• Bệnh nhân ung thư đang làm xạ trị;

• Bệnh nhân suy yếu gan thận;

• Người bệnh dị ứng nấm ngọc cẩu.

Nấm ngọc cẩu là vị thuốc quý có giá thành khá cao, đặc biệt là nấm khô. Người dùng cần lưu ý kiểm tra kỹ sản phẩm trước khi sử dụng để tránh mua nhầm nấm giả hay nấm kém chất lượng.

Tác dụng của nấm ngọc cẩu thường được biết đến là cải thiện chức năng sinh lý nam. Tuy nhiên phụ nữ , người cao tuổi và sản phụ sau sinh cũng có thể sử dụng sản phẩm này. Để hiệu quả của thảo dược đạt như mong đợi, người dùng nên tìm hiểu rõ nấm ngọc cẩu có tác dụng gì với tình trạng thực bản thân và trao đổi cùng bác sĩ để được hướng dẫn sử dụng đúng cách.

Kết luận:

Qua bài viết về nấm ngọc cẩu và 9 tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe của cả nam và nữ, AIA hy vọng rằng đã cung cấp cho quý bạn đọc những thông tin hữu ích. Chúc quý đọc giả một ngày tốt lành!

_Materials:

_{[1] Giảng viên Lê Thị Mai - Nấm ngọc cẩu: Liệu có phải “thần dược” cho nam giới?, 2022}