Bài viết

Bảo hiểm là gì? Những thông tin cần thiết bạn cần phải biết

26/07/2023 dot 3 phút đọc
Lời khuyên Sống Khỏe Tài Chính

Bảo hiểm là một hình thức quản lý rủi ro tài chính, trong đó cá nhân hoặc tổ chức chuyển giao rủi ro cho một công ty bảo hiểm để được bảo vệ khỏi những tổn thất không lường trước được. Khái niệm này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn tài chính và ổn định cuộc sống cho người tham gia. Bài viết này AIA Việt Nam sẽ giải thích chi tiết về bảo hiểm là gì, nguồn gốc, vai trò của nó trong cuộc sống, các loại hình bảo hiểm phổ biến, và những thuật ngữ cơ bản mà bạn nên biết. Hiểu rõ về bảo hiểm sẽ giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt trong việc bảo vệ tài sản và cuộc sống của mình.

Bảo hiểm là gì?

Bảo hiểm là một hình thức quản lý rủi ro tài chính, trong đó một bên (công ty bảo hiểm) cam kết bồi thường cho bên kia (người được bảo hiểm) nếu xảy ra những sự kiện bất lợi được quy định trong hợp đồng. Người mua bảo hiểm sẽ trả một khoản phí định kỳ, gọi là phí bảo hiểm, để đổi lấy sự bảo vệ tài chính khi gặp rủi ro. Bản chất của bảo hiểm là chia sẻ rủi ro giữa nhiều người tham gia, dựa trên nguyên tắc số đông bù số ít.

Có nhiều loại bảo hiểm khác nhau phù hợp với các nhu cầu bảo vệ đa dạng. Một số loại bảo hiểm phổ biến bao gồm: bảo hiểm nhân thọ (bảo vệ tài chính cho người thân khi người được bảo hiểm qua đời), bảo hiểm y tế (chi trả chi phí khám chữa bệnh), bảo hiểm ô tô (bồi thường thiệt hại khi xảy ra tai nạn), bảo hiểm nhà cửa (bảo vệ tài sản khỏi hỏa hoạn, thiên tai), và bảo hiểm trách nhiệm dân sự (bảo vệ khi gây thiệt hại cho người khác). Mỗi loại bảo hiểm có những điều khoản và quy tắc riêng về phạm vi bảo hiểm, mức phí, và cách thức bồi thường.

Bảo hiểm đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế và đời sống xã hội. Đối với cá nhân và doanh nghiệp, bảo hiểm giúp giảm bớt gánh nặng tài chính khi gặp rủi ro, tạo sự an tâm và ổn định trong cuộc sống. Đối với nền kinh tế, ngành bảo hiểm góp phần thúc đẩy tăng trưởng thông qua việc huy động vốn dài hạn từ phí bảo hiểm để đầu tư vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, bảo hiểm còn giúp giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước trong việc hỗ trợ người dân khi gặp rủi ro lớn như thiên tai, dịch bệnh.

Nguồn gốc của bảo hiểm

Bảo hiểm là một khái niệm có lịch sử phát triển lâu dài. Theo Britannica, hình thức bảo hiểm lâu đời nhất đã được ghi nhận tại thời Babylon, từ 3.000 đến 4.000 TCN. Theo đó, các thương gia đã có các hợp đồng quy ước rằng các khoản vay mà họ vay để vận chuyển hàng hóa sẽ không cần phải trả nếu lô hàng bị mất trên biển [1].

Hơn thế nữa, một số loại hình bảo hiểm khác cũng được phát triển qua các thời kỳ như bảo hiểm theo nhóm xuất phát từ các hiệp hội thời trung cổ [2], hay sự ra đời của bảo hiểm cháy nổ sau trận đại hỏa hoạn ở Luân Đôn năm 1666 [3].

Ngày nay, các loại bảo hiểm khác nhau đã phát triển với thời gian để đáp ứng nhu cầu và tình hình kinh tế và chúng đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống hiện đại.

Vai trò của bảo hiểm đối với cuộc sống

Bảo hiểm đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo ổn định tài chính cho các tổ chức và cá nhân tham gia bảo hiểm trước những rủi ro.

Với các doanh nghiệp, bảo hiểm giúp đảm bảo sự an toàn và ổn định tài chính trong quá trình hoạt động kinh doanh bằng cách bảo vệ nguồn vốn và tài sản khi xảy ra sự cố.

Đối với cá nhân và gia đình, bảo hiểm có thể giúp khắc phục các khó khăn về tài chính và tránh rơi vào tình trạng kiệt quệ về cả tinh thần và vật chất. Vì vậy, vai trò của bảo hiểm rất quan trọng trong đảm bảo sự phát triển ổn định của nền kinh tế - xã hội.

Ngoài ra, bảo hiểm cũng đóng vai trò trung gian tài chính, huy động vốn và đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế. Với cách thức thu phí bảo hiểm trước thời hạn đóng và trả bồi thường sau, quỹ bảo hiểm hình thành phần lớn là từ những nguồn vốn nhàn rỗi.

Nguồn vốn đó có thể được sử dụng để đầu tư vào các dự án kinh doanh có khả năng sinh lợi cao khác, đáp ứng nhu cầu vốn xoay cho nền kinh tế. Bảo hiểm cũng cung cấp các sản phẩm bảo hiểm đa dạng để đáp ứng nhu cầu của các khách hàng, đồng thời hỗ trợ tài chính cho các hoạt động kinh doanh và các dự án lớn. Do đó, bảo hiểm cũng góp phần quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu vốn của các doanh nghiệp và cá nhân, từ đó thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế.

Cuối cùng, bảo hiểm còn góp phần ổn định ngân sách nhà nước. Các khoản tiền đóng phí bảo hiểm được chính phủ quản lý và giám sát, đảm bảo tính minh bạch và đúng đắn trong việc quản lý ngân sách. Ngoài ra, bảo hiểm cũng cung cấp các sản phẩm bảo hiểm như bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, giúp chính phủ giảm bớt gánh nặng về các vấn đề liên quan đến phúc lợi và an sinh xã hội của người dân.

Một số sự thật về bảo hiểm

Bảo hiểm là một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Dù cho chúng ta không thể nhìn thấy nó nhưng chúng ta vẫn sử dụng bảo hiểm hàng ngày. Khi tham gia vào thị trường lao động, chắc hẳn bạn đã quen thuộc với các cụm từ “bảo hiểm xã hội”, “bảo hiểm thất nghiệp” hoặc “bảo hiểm y tế”. Thậm chí, ngay cả vé tàu xe cũng đã bao gồm phí bảo hiểm tai nạn hành khách. Tuy số tiền đóng bảo hiểm là không lớn, tuy nhiên chúng sẽ là “tấm khiên” bảo vệ chắc chắn cho bạn và gia đình khi gặp rủi ro,..

Một trong những lợi ích quan trọng và cơ bản nhất của bảo hiểm là bảo vệ, phòng ngừa rủi ro. Bất kỳ ai cũng có thể gặp phải rủi ro trong cuộc sống, bảo hiểm giúp đảm bảo rằng nếu một sự cố xảy ra, người được bảo hiểm sẽ nhận được sự bồi thường để không bị gánh nặng tài chính.

Ngoài ra, bảo hiểm còn có thể giúp giảm bớt rủi ro cho các doanh nghiệp, giúp họ có thể tập trung vào việc phát triển kinh doanh mà không phải lo lắng về các rủi ro về tài chính hoặc pháp lý. Các tổ chức bảo hiểm cũng cung cấp các dịch vụ tư vấn và định giá rủi ro để giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về các nguy cơ và tìm cách để giảm thiểu chúng.

Phân loại bảo hiểm

Bảo hiểm đã phát triển và khai thác rất nhiều các loại hình bảo hiểm khác nhau phục vụ cho mọi mặt đời sống xã hội. Có rất nhiều cách để phân loại bảo hiểm:

  • Phân loại dựa trên đối tượng bảo hiểm bao gồm: bảo hiểm tài sản, bảo hiểm con người và bảo hiểm trách nhiệm dân sự.

  • Phân loại theo phương thức quản lý với 2 hình thức: bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm tự nguyện

  • Phân loại theo mục đích hoạt động: Các loại hình bảo hiểm được chia làm 2 hình thức: bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thương mại. Trong đó, bảo hiểm xã hội nhằm phục vụ cho các chính sách xã hội của Nhà nước; bảo hiểm thương mại nhằm mục tiêu lợi nhuận.

  • Phân loại theo kỹ thuật bảo hiểm: Tương ứng với hai kỹ thuật là phân bổ" và "tồn tích vốn", các loại hình bảo hiểm được chia ra làm 2 loại: bảo hiểm phi nhân thọ và bảo hiểm nhân thọ

Những loại hình bảo hiểm phổ biến hiện nay

Hiện nay, thị trường bảo hiểm cung cấp nhiều loại hình sản phẩm đa dạng, đáp ứng nhu cầu bảo vệ khác nhau của cá nhân và tổ chức. Dưới đây là những loại hình bảo hiểm phổ biến nhất:

Bảo hiểm nhân thọ:

  • Mục đích: Bảo vệ tài chính cho người thân khi người được bảo hiểm qua đời

  • Đặc điểm: Kết hợp yếu tố bảo vệ và tiết kiệm

  • Các loại: Bảo hiểm trọn đời, bảo hiểm tử kỳ, bảo hiểm hỗn hợp

  • Quyền lợi: Chi trả khi tử vong, thương tật toàn bộ vĩnh viễn, đáo hạn hợp đồng

Bảo hiểm sức khỏe:

  • Mục đích: Chi trả chi phí y tế khi người được bảo hiểm ốm đau, bệnh tật

  • Phạm vi bảo hiểm: Điều trị nội trú, ngoại trú, nha khoa, thai sản

  • Quyền lợi: Thanh toán trực tiếp hoặc bồi hoàn chi phí y tế

  • Đặc điểm: Có thể mua độc lập hoặc kết hợp với bảo hiểm nhân thọ

Bảo hiểm xe cơ giới:

  • Loại bắt buộc: Bảo hiểm trách nhiệm dân sự (TNDS)

  • Loại tự nguyện: Bảo hiểm vật chất xe, bảo hiểm tai nạn người ngồi trên xe

  • Phạm vi bảo vệ: Thiệt hại về người và tài sản do xe gây ra

  • Yêu cầu: Bắt buộc đối với tất cả chủ sở hữu xe cơ giới

Bảo hiểm nhà cửa và tài sản:

  • Đối tượng bảo hiểm: Nhà ở, đồ đạc, trang thiết bị trong nhà

  • Rủi ro được bảo hiểm: Cháy nổ, thiên tai, trộm cắp

  • Quyền lợi bổ sung: Bảo hiểm trách nhiệm công cộng của chủ nhà

  • Tính linh hoạt: Có thể tùy chỉnh gói bảo hiểm theo nhu cầu

Bảo hiểm du lịch:

  • Thời hạn: Ngắn hạn, theo chuyến đi cụ thể

  • Phạm vi bảo vệ: Chi phí y tế, hủy chuyến, mất hành lý, tai nạn cá nhân

  • Đặc điểm: Giá thành thấp, thủ tục đơn giản

  • Phù hợp: Du khách, người thường xuyên đi công tác

Bảo hiểm tai nạn cá nhân:

  • Quyền lợi: Chi trả khi gặp tai nạn dẫn đến tử vong hoặc thương tật

  • Đặc điểm: Phí bảo hiểm thấp, thủ tục bồi thường nhanh chóng

  • Loại hình: Độc lập hoặc là quyền lợi bổ sung của bảo hiểm nhân thọ

  • Phạm vi bảo vệ: 24/7, toàn cầu

Bảo hiểm hưu trí:

  • Mục đích: Tích lũy thu nhập cho tuổi nghỉ hưu

  • Cơ chế: Đóng phí định kỳ trong thời gian dài

  • Quyền lợi: Nhận thu nhập định kỳ sau khi nghỉ hưu

  • Ưu điểm: Kết hợp bảo vệ và đầu tư, có ưu đãi thuế

Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp:

  • Đối tượng: Các chuyên gia như bác sĩ, luật sư, kế toán viên

  • Phạm vi bảo vệ: Chi trả bồi thường khi bị khiếu kiện do sai sót nghề nghiệp

  • Đặc điểm: Yêu cầu bắt buộc đối với một số ngành nghề

  • Lợi ích: Bảo vệ tài sản và danh tiếng của chuyên gia

Một số thuật ngữ cơ bản trong bảo hiểm bạn nên biết

Để hiểu rõ hơn về bảo hiểm, bạn cần nắm được một số khái niệm cơ bản sau:

Một số khái niệm cơ bản trong bảo hiểm

  • Người tham gia bảo hiểm: là cá nhân hoặc tổ chức ký kết hợp đồng với tổ chức bảo hiểm và có trách nhiệm đóng phí bảo hiểm.

  • Người được bảo hiểm: là cá nhân hoặc tổ chức được hưởng quyền lợi từ hợp đồng bảo hiểm khi xảy ra rủi ro. Người được bảo hiểm có thể trùng hoặc khác với người tham gia bảo hiểm.

  • Tổ chức bảo hiểm: là cá nhân hoặc tổ chức ký kết hợp đồng với người tham gia bảo hiểm và có trách nhiệm trả quyền lợi bảo hiểm khi xảy ra rủi ro. Tổ chức bảo hiểm có thể là công ty bảo hiểm thương mại hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội.

  • Hợp đồng bảo hiểm: là văn bản ghi nhận các quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan đến việc tham gia bảo hiểm. Hợp đồng bảo hiểm thường gồm có điều khoản chung, điều khoản riêng và phiếu yêu cầu bảo hiểm.

  • Phí bảo hiểm: là khoản tiền mà người tham gia bảo hiểm phải trả cho tổ chức bảo hiểm để được hưởng quyền lợi bảo hiểm. Phí bảo hiểm được tính dựa trên các yếu tố như loại và mức rủi ro, thời hạn và mức quyền lợi bảo hiểm, tuổi và sức khỏe của người được bảo hiểm…

  • Quyền lợi bảo hiểm: là khoản tiền mà tổ chức bảo hiểm phải trả cho người được bảo hiểm khi xảy ra rủi ro đã được quy định trong hợp đồng bảo hiểm. Quyền lợi bảo hiểm được xác định dựa trên các yếu tố như loại và mức rủi ro, thời hạn và mức phí bảo hiểm, giá trị tài sản hay mức thu nhập của người được bảo hiểm…

  • Rủi ro: là sự kiện bất lợi có khả năng xảy ra trong tương lai và gây thiệt hại cho người được bảo hiểm. Rủi ro có thể là rủi ro thuần túy (chỉ có thiệt hại) hoặc rủi ro đầu tư (có cả thiệt hại và lợi nhuận). Rủi ro cũng có thể được phân loại theo tính chất, nguồn gốc, mức độ…

Qua bài viết trên, có thế thấy bảo hiểm là công cụ quan trọng trong quản lý rủi ro tài chính, đóng vai trò thiết yếu trong việc bảo vệ và ổn định cuộc sống cá nhân cũng như tổ chức. Với sự phát triển đa dạng của các sản phẩm bảo hiểm, việc hiểu rõ các khái niệm cơ bản và lựa chọn loại hình bảo hiểm phù hợp trở nên cần thiết. Trong bối cảnh kinh tế xã hội luôn biến động, bảo hiểm sẽ tiếp tục đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Nắm vững kiến thức về bảo hiểm sẽ giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt, bảo vệ hiệu quả bản thân và gia đình trước những rủi ro không lường trước được trong cuộc sống. Nếu cần tư vấn thêm về bảo hiểm, bạn có thể liên hệ với hotline của AIA: 028 3812 2777 bạn nhé!

Đăng ký để khám phá những cách mới để bảo vệ sức khỏe và sự giàu có của bạn.

Hãy giữ liên lạc

Cám ơn bạn

Đăng ký và khám phá những cách mới để bảo vệ sức khỏe và sự giàu có của bạn.

warning icon
Địa chỉ email không hợp lệ