Hương thảo là một loại cây bụi hoặc thảo mộc thường xanh

Cây hương thảo là gì?

Cây hương thảo là một loài cây bụi thường xanh thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae). Hương thảo có tên khoa học là Rosmarinus officinalis, trong đó "Rosmarinus" có nghĩa là "sương biển" trong tiếng Latin, phản ánh nguồn gốc ven biển của loài cây này. Hương thảo được con người trồng và sử dụng từ thời cổ đại, với lịch sử kéo dài hàng nghìn năm trong văn hóa Địa Trung Hải.

Đặc điểm

Cây hương thảo có những đặc điểm nổi bật sau:

• Hình dáng: Hương thảo là cây bụi thường xanh, có thể đạt chiều cao từ 1 đến 2 mét trong điều kiện tự nhiên.

• Lá: Lá hương thảo có hình kim, dài và hẹp, mọc đối xứng trên thân. Mặt trên lá có màu xanh đậm, mặt dưới có màu bạc và phủ lông tơ.

• Hoa: Hoa hương thảo nhỏ, màu xanh nhạt hoặc tím nhạt, mọc thành chùm ở đầu cành.

• Mùi hương: Cây hương thảo nổi tiếng với mùi thơm đặc trưng, mạnh mẽ và dễ nhận biết, xuất phát từ tinh dầu chứa trong lá.

• Khả năng chịu hạn: Hương thảo là loài cây chịu hạn tốt, thích nghi với khí hậu khô và nóng của vùng Địa Trung Hải.

Thành phần hóa học

Thành phần hoá học của hương thảo

Cây hương thảo chứa nhiều hợp chất có hoạt tính sinh học, bao gồm:

• Tinh dầu: Thành phần chính của tinh dầu hương thảo là 1,8-cineole, α-pinene, camphor, và borneol. Những hợp chất này đóng góp vào mùi hương đặc trưng và nhiều tác dụng dược lý của cây.

• Axit phenolic: Hương thảo giàu axit rosmarinic và axit carnosic, là những chất chống oxy hóa mạnh.

• Flavonoid: Các flavonoid như luteolin và apigenin có trong hương thảo, góp phần vào tác dụng chống viêm và bảo vệ tế bào.

• Terpenoid: Hợp chất như carnosol và betulinic acid có tác dụng chống ung thư tiềm năng.

• Khoáng chất: Hương thảo chứa các khoáng chất như canxi, sắt, và magiê, đóng góp vào giá trị dinh dưỡng của cây.

Sự đa dạng trong thành phần hóa học này giải thích cho nhiều tác dụng có lợi của cây hương thảo đối với sức khỏe con người.

Tác dụng của cây hương thảo đối với sức khỏe

Giúp chống viêm

Hương thảo là một nguồn giàu chất chống oxy hóa [3] và các hợp chất chống viêm, được cho là giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và cải thiện lưu thông máu.

Hương thảo giúp chống viêm

Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã chỉ ra rằng hương thảo rất giàu chất chống oxy hóa, đóng vai trò quan trọng trong việc vô hiệu hóa các phần tử có hại gọi là gốc tự do.

Cải thiện tiêu hóa

Ở châu Âu, hương thảo thường được dùng để hỗ trợ điều trị chứng khó tiêu. Trên thực tế, Ủy ban E của Đức [4] đã phê duyệt hương thảo để điều trị chứng khó tiêu. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng hiện tại không có bằng chứng khoa học có ý nghĩa nào chứng minh cho tuyên bố này.

Tăng cường trí nhớ

Hương thảo giúp tăng cường trí nhớ

Theo nghiên cứu được nêu trong Những tiến bộ trị liệu trong Tâm sinh lý [5], mùi thơm từ cây hương thảo có thể cải thiện sự tập trung, hiệu suất, tốc độ và độ chính xác của một người và ở mức độ thấp hơn là tâm trạng của họ.

Hỗ trợ điều trị ung thư

Nghiên cứu được công bố trên Báo cáo Ung thư [6] cho thấy rằng “chiết xuất hương thảo thô trong etanol thô (RO)” đã làm chậm sự lây lan của bệnh bạch cầu ở người và tế bào ung thư biểu mô vú.

Một nghiên cứu khác, được công bố trên tạp chí Khoa học sinh học, Công nghệ sinh học và Hóa sinh [7], đã kết luận rằng hương thảo có thể hữu ích như một chất chống viêm và chống khối u.

Ngoài ra, một báo cáo được công bố trên Tạp chí Khoa học Thực phẩm [8] tiết lộ rằng việc thêm chiết xuất hương thảo vào thịt bò xay sẽ làm giảm sự hình thành các tác nhân gây ung thư có thể phát triển trong quá trình nấu nướng.

Chống thoái hóa điểm vàng

Hương thảo chống thoái hóa điểm vàng

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Investigative Ophthalmology & Visual Science [9], do Tiến sĩ Stuart A. Lipton, Ph.D. và các đồng nghiệp tại Viện Nghiên cứu Y khoa Sanford-Burnham, tiết lộ rằng axit carnosic, thành phần chính của cây hương thảo, có thể thúc đẩy đáng kể sức khỏe của mắt.

Điều này có thể có các ứng dụng lâm sàng cho các bệnh ảnh hưởng đến võng mạc bên ngoài, chẳng hạn như thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác – bệnh về mắt phổ biến nhất ở Hoa Kỳ.

Tốt cho hệ thần kinh

Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng hương thảo cũng có thể tốt cho não của bạn. Hương thảo có chứa một thành phần gọi là axit carnosic, có thể chống lại tác hại của các gốc tự do trong não.

Một số nghiên cứu trên chuột đã xác định rằng hương thảo có thể hữu ích cho những người bị đột quỵ. Cây hương thảo dường như có tác dụng bảo vệ chống lại tổn thương não và có thể cải thiện khả năng phục hồi.

Liều dùng và cách dùng cây hương thảo

Liều dùng và cách dùng hương thảo

Dưới đây là liều lượng tiêu chuẩn cho hương thảo như sau:

• Tiêu chuẩn của hương thảo: Mỗi ngày một người có thể nạp vào cơ thể từ 4 gram - 6 gram lá nước thảo tươi.

• Bổ sung chế độ ăn uống (viên nang): 1400mg, 2 lần/ngày

• Tắm: Cho 3-6 giọt tinh dầu vào bồn tắm toàn thân hoặc ngâm chân

• Nước hương thảo (để gội đầu): Thêm 1 thìa hương thảo khô vào mỗi 1 cốc nước. Đun sôi, sau đó đun nhỏ lửa trong 15 phút. Để yên trong 30 phút và lọc lấy thảo mộc. Xả tóc bằng nước hương thảo sau khi gội đầu để kích thích mọc tóc.

• Đối với chứng khó tiêu, huyết áp cao và bệnh thấp khớp: 1-2 gam mỗi ngày, 1-3 cốc mỗi ngày dưới dạng trà hoặc 2-4 ml uống 3 lần mỗi ngày dưới dạng chiết xuất.

Hương thảo thường an toàn khi dùng với liều lượng thấp. Tuy nhiên, liều lượng cực lớn có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng, mặc dù trường hợp này rất hiếm.

Những điều cần lưu ý khi sử dụng cây hương thảo

Những điều cần lưu ý khi sử dụng hương thảo

Mặc dù hương thảo mang lại cho con người những công dụng tuyệt vời nhưng các bạn cũng cần lưu ý một số điều khi dùng hương thảo:

• Phụ nữ mang thai: Dùng hương thảo liều cao có thể gây sẩy thai; do đó, phụ nữ mang thai không nên dùng bất kỳ loại hương thảo bổ sung nào.

• Người động kinh nhạy cảm: Chú ý những người động kinh và nhạy cảm với tinh dầu không nên dùng hương thảo.

Hương thảo là một loại thảo mộc quý giá mang lại cho con người nhiều lợi ích tuyệt vời. Tuy nhiên, các bạn cần lưu ý về liều lượng và cách sử dụng hương thảo hợp lý để tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra. AIA Việt Nam hy vọng đây là một bài viết hữu ích có thể hỗ trợ các bạn có thêm nhiều kiến thức về hương thảo và vận dụng chúng vào đời sống.

_{Nguồn tham khảo:}

_{[1] Wikipedia contributors. Rosemary. Wikipedia, 2023.}

_{[2] Gwaltney-Brant, S. M. Christmastime Plants. In Elsevier eBooks, 2006.}

_{[3] LD, M. W. R. How can antioxidants benefit our health?, 2018}

_{[4] Newman, T. What to know about indigestion or dyspepsia, 2023.}

_{[5] MNT Editorial Team. Our editorial process, 2022.}

_{[6] Anti-proliferative and antioxidant properties of rosemary Rosmarinus officinalis.PubMed, 2007}

_{[7] Peng, C., De Su, J., Chyau, C., Sung, T., Ho, S. C., Peng, C. C., & Peng, R. Y. Supercritical Fluid [8] Extracts of Rosemary Leaves Exhibit Potent Anti-Inflammation and Anti-Tumor Effects. Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry, 2007.}

_{[9] Tsen, S., Ameri, F., & Smith, J. G.Effects of Rosemary Extracts on the Reduction of Heterocyclic Amines in Beef Patties. Journal of Food Science, 2006}