Chất béo là gì? Cách phân bổ của chất béo trong cơ thể

Chất béo chủ yếu đến từ thực phẩm và được tổng hợp tại gan, bao gồm ba loại chính: phospholipid, triglyceride, và cholesterol. Chất béo tồn tại dưới ba dạng: cấu trúc (trong màng tế bào, chủ yếu là phospholipid), lưu trữ (lớp mỡ dưới da, chủ yếu là triglycerid), và tự do (lưu thông trong máu dưới dạng phospholipid, triglyceride, cholesterol, và acid béo tự do).

Mô mỡ, chứa các tế bào mỡ, có chức năng chính là lưu trữ chất béo (triglyceride) để cung cấp năng lượng lâu dài. Mô mỡ phân bố khắp cơ thể, đặc biệt ở dưới da, nội tạng, tủy xương, cơ và mô vú. Tuy nhiên, mỗi người sẽ có sự phân bố chất béo khác nhau.

Chức năng của chất béo là gì? Vai trò của chất béo trong cơ thể

Dự trữ năng lượng 

Chất béo đóng vai trò quan trọng là nguồn năng lượng thiết yếu trong chế độ ăn uống của con người, cùng với carbohydrate và protein. Trong 1 gam chất béo chứa đến 9 calo gấp đôi lượng calo từ carbohydrate và protein. Ngoài ra, chúng còn giúp cơ thể điều tiết năng lượng, nhiệt độ giúp bảo vệ cơ thể trước sự thay đổi nhiệt độ của môi trường sống.

Chất béo là nguồn năng lượng tập trung cung cấp cho cơ thể

Hỗ trợ quá trình hấp thụ vitamin

Các loại vitamin A, D, E, K sẽ khó hấp thụ và không thể hoạt động nếu thiếu chất béo. Nếu cơ thể không đáp ứng đủ lượng chất béo hàng ngày hoặc tuân theo chế độ ít chất béo sẽ làm việc hấp thụ các vitamin này có thể bị hạn chế dẫn suy giảm chức năng thị lực, giảm mật độ xương và các vấn đề sức khỏe liên quan đến thiếu hụt vitamin. 

Cách nhiệt và điều chỉnh nhiệt độ

Một vai trò quan trọng khác của chất béo đối với cơ thể là cách nhiệt và điều chỉnh nhiệt độ. Các tế bào mỡ được lưu trữ trong mô mỡ và dưới lớp da giúp cho cơ thể bạn có thể cách nhiệt, duy trì nhiệt độ cơ thể bình thường. Các chất béo được lưu trữ bao quanh các cơ quan nội tạng quan trọng và bảo vệ chúng khỏi những chuyển động đột ngột, tác động bên ngoài.

Cung cấp thêm các axit béo cần thiết

Chất béo còn cung cấp các axit béo thiết yếu mà cơ thể không thể tự tổng hợp, chẳng hạn như Acid Linoleic (omega-6) và Acid α-Linoleic (omega-3). Omega-6 có nhiều trong các loại dầu thực vật như dầu mè, dầu đậu nành, và một lượng nhỏ hơn trong dầu đậu phộng. Omega-3 thường được tìm thấy dồi dào trong các loại dầu cá.

Dựa trên mức độ bão hòa, chất béo được chia thành axit béo no và axit béo không no. Chất béo từ động vật như mỡ và bơ thường chứa nhiều axit béo no. Mỗi loại axit béo này đều có vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của cơ thể.  

Tìm hiểu thêm về chất béo

Khi nói đến chất béo nhiều người sẽ nghĩ ngay nó có hại nhưng trên thực tế thì chất béo có 2 loại tốt và xấu. Vì vậy bạn cần hiểu rõ đâu là chất béo xấu, đâu là chất béo tốt để nạp cho cơ thể được khỏe mạnh. 

Chất béo tốt

Chất béo tốt hay còn được gọi là chất béo không bão hòa (HDL Cholesterol), loại chất béo này thì không đông đặc trong nhiệt độ thường và bao gồm không bão hòa đơn và không bão hòa đa. Chất béo tốt đem đến nhiều lợi ích cho sức khỏe: 

• Giúp cơ thể giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt 

• Giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch 

• Giúp cơ thể cảm thấy no 

Để cung cấp chất béo không bão hòa đơn bạn có thể ăn: 

• Dầu ô liu, đậu phộng 

• Bơ, bơ đậu phộng 

• Các loại hạt như hạnh nhân, đậu phộng, macca, hạt điều,...

Còn muốn cung cấp chất béo không bão hòa đa thì ăn những thực phẩm sau: 

• Hạt hướng dương, vừng, bí 

• Hạt óc chó, hạt lanh 

• Các loại cá béo như cá hồi, cá trích, cá mòi, cá ngừ

• Dầu đậu nành, dầu cá

• Sữa đậu nành, các sản phẩm từ sữa đậu nành

Các sản phẩm từ sữa đậu nành chứa nhiều chất béo không bão hòa đa

Chất béo xấu

Trái ngược với chất béo tốt, chất béo xấu (LDL Cholesterol) thường làm sản sinh ra các cholesterol xấu và có thể đông đặc ở nhiệt độ thường gây nhiều nguy hiểm cho cơ thể. Chất béo xấu bao gồm 2 loại chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa. 

Với chất béo chuyển hóa hay còn được gọi là chất béo trans, loại này tự nhiên có thể tìm thấy trong các loại thịt. Nhưng có hại nhiều hơn cho sức khỏe chính là chất béo trans nhân tạo tồn tại ở trong các sản phẩm từ sữa. Chất béo này làm cho cơ thể tăng hàm lượng cholesterol xấu LDL và giảm cholesterol tốt HDL. Dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, đột quỵ, tiểu đường loại 2. (6)

Thực phẩm chứa nhiều chất béo chuyển hóa : 

• Các loại bánh như bánh nướng, bánh quy, bánh rán, bánh ngọt, pizza.

• Các loại bánh đóng gói.

• Thực phẩm chiên rán như khoai tây chiên, gà rán.

• Các loại thực phẩm chứa dầu thực vật hydro hóa.

Một số thực phẩm chứa chất béo chuyển hóa

Với chất béo bão hòa tuy không có hại nhiều như chất béo chuyển hóa nhưng nó cũng có thể làm tăng cholesterol xấu. Vì vậy bạn nên tránh tiêu thụ chúng chỉ nên dung nạp khoảng 10% chất béo bão hòa trong tổng số lượng calo mà cơ thể cần thiết mỗi ngày. 

Các thực phẩm chứa chất béo bão hòa: 

• Thịt đỏ như thịt lợn, thịt bò, thịt cừu,...

• Da gà 

• Các sản phẩm từ sữa

• Bơ

• Dầu dừa, dầu cọ, mỡ lợn

Một số thực phẩm chứa chất béo bão hòa

Chất béo cũng có mặt tốt của nó nên bạn cần có một chế độ ăn phù hợp để giúp cơ thể hấp thụ và tránh nguy cơ béo phì, bệnh tim mạch. Bạn nên bổ sung nhiều chất béo tốt và hạn chế các chất béo xấu vào cơ thể để sở hữu cơ thể khỏe mạnh, vóc dáng đẹp. Hy vọng với bài viết này giúp bạn hiểu rõ về “chức năng của chất béo là gì”. Hãy theo dõi AIA Việt Nam để biết được nhiều thông tin bảo vệ sức khỏe cho bạn và gia đình nhé!