Hưng cảm là trạng thái đối lập với trầm cảm

Hưng cảm là một trạng thái đặc trưng của rối loạn tâm lý, trái lại với các hội chứng của trầm cảm. Hưng cảm bao gồm cảm giác hứng khởi và phấn khích cao độ, dẫn đến cảm giác tràn đầy năng lượng hoặc dễ bị kích thích cảm xúc, cáu kỉnh, nóng giận. Hưng cảm có thể xuất hiện ở mức độ nhẹ đến nặng, thậm chí có thể phát triển thành các triệu chứng của rối loạn tâm thần như ảo giác, hoang tưởng, đa nghi, gây hấn và bạo lực. Nhận biết và điều trị kịp thời các triệu chứng của hưng cảm giúp bạn có thể đảm bảo sự phục hồi và tránh những hệ lụy tiềm tàng.

Triệu chứng của rối loạn hưng cảm

Triệu chứng của rối loạn hưng cảm bao gồm:

Tự tin thái quá

Trạng thái hưng cảm thường đi kèm với việc tăng cao cái tôi không thể kiểm soát. Người chịu ảnh hưởng của triệu chứng này còn có thể tỏ ra tự tin vượt mức, kể cả những công việc chưa thành thạo.

Tăng lòng tự trọng là một trong những dấu hiệu của hưng cảm

Ít cần ngủ hơn

Chứng rối loạn hưng cảm thường khiến con người có xu hướng giảm nhu cầu ngủ. Họ có thể ngủ muộn hơn, thức dậy sớm hơn thời gian bình thường, nhưng vẫn cảm thấy không mệt mỏi và tràn đầy năng lượng. Ở mức độ nghiêm trọng, người bị ảnh hưởng có thể không ngủ trong nhiều ngày liên tiếp mà vẫn không cảm thấy mệt.

Nói nhanh

Triệu chứng của rối loạn hưng cảm thường được thể hiện qua tốc độ nói nhanh, lớn tiếng và khó hiểu, lời nói có vần điệu hay chơi chữ và theo phong cách nói phóng đại trong nội dung diễn đạt. Thậm chí, người bị ảnh hưởng có thể cảm thấy muốn nói liên tục, ngay cả khi không có sự tương tác từ người khác.

Suy nghĩ hoang tưởng

Người mắc hội chứng này thường có sự gia tăng trong tốc độ tư duy, tràn đầy những suy nghĩ không ngừng, dồn dập một cách không kiểm soát. Nói cách khác, trước khi kết thúc một ý nghĩ, những ý nghĩ khác đã tuôn trào ngay lập tức. Một số người mắc hội chứng hưng cảm còn có xu hướng phát triển suy nghĩ hoang tưởng về bản thân, tin rằng mình là người giàu có, có vị trí xã hội và chính trị cao cấp. Họ có thể tự cho mình là thiên sứ của Chúa, là thủ lĩnh, là tổng thống, hay thậm chí là tỷ phú.

Dễ phân tâm

Một trong những triệu chứng của rối loạn hưng cảm là dễ bị phân tâm. Người bị ảnh hưởng có thể dễ dàng mất tập trung và quan tâm đến những vấn đề không liên quan đến hành động. Ví dụ, trong cuộc trò chuyện, họ có thể bị thu hút bởi tiếng ồn xung quanh hoặc các đối tượng trong phòng thay vì chỉ tập trung vào cuộc trò chuyện đang diễn ra.

Xem thêm: Rối loạn lưỡng cực: Nhận biết để điều trị đúng lúc

Nguyên nhân của rối loạn hưng cảm

Nguy cơ mắc chứng hưng cảm không phân biệt đối tượng, tuy nhiên, những người trên 30 tuổi có nguy cơ cao hơn. Có một số yếu tố có thể tăng tỷ lệ mắc hội chứng này, bao gồm:

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến trạng thái hưng cảm

• Thiếu ngủ

• Nghiện ma túy, nghiện rượu

• Ngộ độc thuốc: Đặc biệt là sử dụng các chất kích thích như cocaine và methamphetamine

• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc kháng viêm và thuốc chống trầm cảm, có thể gây ra tình trạng hưng cảm như một tác dụng phụ.

• Mắc các bệnh ác tính: Một số bệnh ác tính, thông qua các tác động lên cơ thể và tâm lý, cũng có thể dẫn đến các hành vi hưng cảm.

• Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình từng có người mắc chứng này, các thế hệ sau cũng có khả năng mắc phải. Rối loạn hưng cảm cũng có thể liên quan đến sự mất cân bằng hóa học của não bộ.

Dấu hiệu cần đến gặp bác sĩ

Một số dấu hiệu bạn cần chú ý để đi khám bác sĩ sớm nếu nghi ngờ mắc chứng hưng cảm bao gồm:

• Thường xuyên ở trong trạng thái phấn khích quá mức và hào hứng với mọi thứ xung quanh.

• Cảm giác bản thân luôn tràn đầy năng lượng.

• Nói nhiều hơn trước, nói nhanh, liên tục về nhiều chủ đề khác nhau.

• Có nhiều suy nghĩ trong đầu, có thể thức cả đêm suy nghĩ về một vấn đề nào đó.

• Thường cảm thấy bất an, lo lắng rằng có người theo dõi hoặc định hãm hại mình.

• Đôi khi thấy hiện tượng lạ, nghe thấy âm thanh lạ, hoặc ngửi thấy mùi lạ mà người khác không nhận thấy.

3 mẹo vượt qua hội chứng hưng cảm

Vượt qua hội chứng hưng cảm đòi hỏi sự chăm chỉ và kiên nhẫn, tuy nhiên sử dụng 3 mẹo hữu ích dưới đây có thể giúp bạn điều chỉnh tâm trạng và tạo ra một cuộc sống tốt hơn.

Tránh rượu và chất kích thích

Rượu và chất kích thích như ma túy có một số chất có thể làm tăng nguy cơ và gia tăng triệu chứng của hội chứng hưng cảm. Hạn chế tiêu thụ hoặc tốt nhất là tránh những chất này để đảm bảo tinh thần và tâm trạng luôn ổn định.

Xem thêm: Trầm cảm cười là gì? Trầm cảm cười có nguy hiểm không?

Quản lý căng thẳng

Căng thẳng có thể là một yếu tố gây gia tăng cảm giác hưng phấn. Hãy tìm những phương pháp giảm căng thẳng phù hợp với bạn như tập thể dục, yoga, thiền định hoặc kỹ năng thở sâu. Hãy tạo ra thời gian cho những hoạt động thú vị và giúp bạn giải tỏa căng thẳng trong cuộc sống hàng ngày.

Tập những thói quen lành mạnh

Xây dựng những thói quen lành mạnh có thể giúp bạn duy trì tâm trạng tốt và cải thiện chất lượng cuộc sống. Hãy đảm bảo bạn có một chế độ ăn uống cân đối, ngủ đủ giấc, và tập thể dục thường xuyên. Ngoài ra, tìm kiếm sở thích và hoạt động mà bạn thích để tạo niềm vui trong cuộc sống.

Kết luận

Nhớ rằng, vượt qua hội chứng hưng cảm là một quá trình và mỗi người có cách riêng để đối phó. AIA Việt Nam mong rằng qua bài viết này bạn đã hiểu thêm về hội chứng hưng cảm - rất ít người để ý tuy nhiên nếu bỏ qua thì hậu quả của chúng rất nặng nề. Khi gặp bất cứ vấn đề về tinh thần hay tâm lý, bạn hãy tìm sự hỗ trợ từ những người xung quanh hoặc chuyên gia để giúp bạn vượt qua khó khăn và tạo ra một cuộc sống hạnh phúc và lành mạnh.

_{Nguồn tham khảo:}

_{[1] Jamie Smith, What to Know About Manic Episodes, 2021}

_{[2] Marcia Purse, What Is a Manic Episode?, 2022}